ISLEX -sanakirja
Árni Magnússonin islannin kielen laitos
Valitse sanakirja:
gera v. info
 
ääntämys
 taivutus
 objekti: akkusatiivi
 1
 
 (aðhafast)
 tehdä
 hvað ertu að gera?
 
 mitä olet tekemässä?
 hún gerði þetta ekki viljandi
 
 hän ei tehnyt sitä tahallaan
 við ætlum ekki að gera neitt sérstakt í kvöld
 
 emme aio tehdä mitään erityistä illalla
 hvað get ég gert fyrir þig?
 
 mitä voin tehdä hyväksesi?
 gera eitthvað í málinu
 
 tehdä asialle jotain
 gera sitt besta
 
 tehdä parhaansa
 gera sitt til að <hjálpa til>
 
 tehdä voitavansa <auttaakseen>
 gera <mikið> af því að <ferðast>
 
 <matkustella> <paljon>
 gerðu það (fyrir mig)
 
 ole kiltti
 leyfðu mér að eiga hvolpinn, gerðu það
 
 saanhan pitää koiranpennun, jooko
 hafa <lítið> að gera
 
 (hänellä) ei ole paljon tekemistä
 það er <mikið> að gera
 
 tekemistä on paljon
 2
 
 (búa til)
 tehdä, valmistaa
 hann hefur gert tvær kvikmyndir
 
 hän on tehnyt kaksi elokuvaa
 hún gerir frábæra lifrarkæfu
 
 hän valmistaa erinomaista maksapasteijaa
 hann gerði tvær villur á prófinu
 
 hän teki kokeessa kaksi virhettä
 3
 
 (starfa)
 tehdä, työskennellä
 hvað gerir pabbi hennar?
 
 mitä hänen isänsä tekee työkseen?
 hann gerir ekki neitt, hann er atvinnulaus
 
 hän ei tee mitään, koska hän on työtön
 4
 
 (láta verða)
 tehdä (joksikin)
 hún er að gera hann brjálaðan
 
 nainen tekee miehen hulluksi
 þau gerðu eldhúsið stórglæsilegt
 
 he tekivät keittiöstä upean
 skvetta af ólífuolíu gerir matinn enn betri
 
 tilkka oliiviöljyä tekee ruuasta entistä parempaa
 gera hreint
 
 siivota
 5
 
 (staðgengill sagnliðar)
 tehdä
 ég ætlaði að vökva garðinn en ég gerði það ekki
 
 ajattelin kastella puutarhakasvit, mutta en tehnytkään sitä
 hana langaði að skamma drenginn en hún gat ekki gert það
 
 hänen teki mielensä torua poikaa, mutta ei pystynyt tekemään sitä
 hann prjónar stundum, hann gerir það sér til gamans
 
 hän neuloo joskus omaksi ilokseen
 6
 
 (valda miska)
 objekti: datiivi + akkusatiivi
 tehdä
 hann hefur ekki gert mér neitt
 
 hän ei ole tehnyt minulle mitään
 hún gerði honum þann óleik að reykja inni
 
 miehen suureksi harmiksi nainen poltti sisällä
 7
 
 (hafa áhrif)
 objekti: datiivi + akkusatiivi
 tehdä
 þetta jurtate gerir þér gott
 
 tämä yrttitee tekee sinulle hyvää
 8
 
 <honum> er gert að <greiða sekt>
 
 <hänet> määrättiin <maksamaan sakkoa>
 9
 
 það gerir <byl>
 
 <lumimyrsky> on nousemassa
 um kvöldið gerði mikið óveður
 
 myrsky nousi illalla
 10
 
 gera + að
 
 a
 
 gera <hana> að <framkvæmdastjóra>
 
 tehdä <hänestä> <toimitusjohtaja>
 b
 
 gera að fiski
 
 perata kalaa
 gera að <sárinu>
 
 laastaroida/sitoa <haava>
 c
 
 geta ekki að þessu gert
 
 (hän) ei voi tehdä sille mitään
 ég get ekki að því gert þó að fluginu hafi seinkað
 
 en voi tehdä lennon myöhästymiselle mitään
 11
 
 gera + af
 
 a
 
 gera <eitthvað> af sér
 
 tehdä <jotain> kiellettyä
 þeir segjast ekki hafa gert neitt af sér
 
 he eivät sano tehneensä mitään kiellettyä
 b
 
 hvað hef ég gert af <pennanum mínum>?
 
 minne olen hukannut <kynäni>?
 c
 
 <hann> veit ekki hvað <hann> á af sér að gera
 
 <hän> ei tiedä, mihin <hänen> pitäisi ryhtyä
 12
 
 gera + á
 
 gera á sig
 
 paskoa housuihinsa
 13
 
 gera + fyrir
 
 gera sér lítið fyrir og <skora 10 mörk>
 
 tehdä leikitellen <10 maalia>
 14
 
 gera + í
 
 gera í því að <vera leiðinlegur>
 
 yrittää <olla tylsä>
 15
 
 gera + með
 
 gera <ekkert> með <þetta>
 
 (hän) <ei> tee <sille> mitään
 16
 
 gera + til
 
 a
 
 <þetta> gerir ekkert til
 
 ei <se> mitään, ei <se> haittaa
 það gerir ekkert til þótt þú verðir svolítið seinn
 
 ei se mitään, vaikka myöhästyt vähän
 fötin mín blotnuðu en það gerði ekkert til
 
 vaatteeni kastuivat, mutta ei se haitannut
 b
 
 gera sig til
 
 tehdä itseään tykö, mielistellä
 hún gerir sig til fyrir strákunum
 
 tyttö mielistelee poikaa
 17
 
 gera + um
 
 það er um að gera
 
 se on tärkeää
 það er um að gera að nýta tímann vel
 
 aika kannattaa tosiaan käyttää hyvin
 18
 
 gera + upp
 
 a
 
 gera upp <húsið>
 
 remontoida <talo>
 íbúðin hefur verið gerð upp á smekklegan hátt
 
 asunto on remontoitu hyvällä maulla
 b
 
 gera upp
 
 maksaa
 við gerðum upp við þjóninn og fórum út
 
 maksoimme tarjoilijalle ja lähdimme pois
 c
 
 gera <þetta> upp við sig
 
 yrittää päättää <siitä>
 ég gat ekki gert upp við mig hvor húfan væri flottari
 
 en osannut päättää, kumpi myssy oli hienompi
 d
 
 gera sér upp <veikindi>
 
 esittää <sairasta>, esittää olevansa <sairas>
 19
 
 gera + upp á milli
 
 gera upp á milli <þeirra>
 
 suosia <heistä> yhtä
 hún gerir ekki upp á milli barnanna sinna
 
 hän ei suosi ketään lapsistaan muita enemmän
 geta ekki gert upp á milli <þessara tveggja málverka>
 
 (hän) ei osaa päättää, <kumpi maalauksista> on parempi
 20
 
 gera + úr
 
 a
 
 gera saft úr <berjum>
 
 tehdä mehua <marjoista>
 hún gerði bát úr dagblaðinu
 
 hän teki sanomalehdestä veneen
 b
 
 gera lítið úr <honum>
 
 vähätellä <häntä>
 c
 
 gera <mikið> úr <vandamálinu>
 
 liioitella <ongelmaa>
 hann gerði lítið úr bakveiki sinni
 
 hän vähätteli selkäkipuaan
 d
 
 gera gott úr <öllu>
 
 suhtautua <kaikkeen> positiivisesti
 21
 
 gera + út
 
 gera út <bát>
 
 varustaa vene
 omistaa kalastusalus, pitää kalastusalusta
 22
 
 gera + út af við
 
 gera út af við <hana>
 
 tehdä <hänestä> loppu
 fyrirlesarinn var að gera út af við mig af leiðindum
 
 luennoitsija oli tappaa minut tylsyyteen
 23
 
 gera + út um
 
 gera út um <þetta>
 
 ratkaista <tämä>
 þeir ætluðu að gera út um deiluna með slagsmálum
 
 he aikoivat ratkaista riidan tappelulla
 24
 
 gera + við
 
 a
 
 gera við <kranann>
 
 korjata <hana>
 hann gat ekki gert við kassettutækið
 
 hän ei osannut korjata kasettisoitinta
 b
 
 gera vel við <hana>
 
 kohdella <häntä> hyvin
 c
 
 geta <lítið> gert við <þessu>
 
 <sille> ei voi tehdä paljon mitään
 gerðu svo vel
 
 ole hyvä
 má ég fá saltið? - gerðu svo vel
 
 saisinko suolan? - ole hyvä
 gerið þið svo vel að koma inn
 
 olkaa hyvä ja tulkaa sisään
 gerast, v
 gerður, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík