ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
halda s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (hafa tak á)
 ávirki: hvørjumfall
 halda
 hún hélt barninu þétt að sér
 
 hon helt fast um barnið
 haltu spýtunni fastri meðan ég saga
 
 halt fjølini, meðan eg sagi
 hann heldur fast í kaðalinn
 
 hann heldur fast í reipið
 við héldum öll á ferðatöskum
 
 vit bóru hvør sítt kuffert
 2
 
 (álíta)
 ávirki: hvønnfall
 halda
 hann hélt að brauðið væri búið
 
 hann helt breyðið vera uppi
 hvað heldur þú um þetta?
 
 hvat heldur tú um tað?
 ég held nú síður
 
 tvørturímóti
 3
 
 (fara burt)
 halda avstað
 við héldum heimleiðis
 
 vit hildu avstað heimeftir
 þeir héldu á brott um fimmleytið
 
 teir hildu avstað við fimmtíðina
 4
 
 (halda samkomu)
 ávirki: hvønnfall
 halda
 hún hélt mikla afmælisveislu
 
 hon helt stóran føðingardag
 ráðstefnan var haldin í Svíþjóð
 
 ráðstevnan varð hildin í Svøríki
 5
 
 (halda loforð)
 ávirki: hvønnfall
 halda
 hann hélt loforð sitt
 
 hann helt orð
 6
 
 (vera þétt)
 ávirki: hvørjumfall
 halda
 þakið heldur ekki vatni
 
 takið heldur ikki vatni
 7
 
 (hafa óbreytt)
 ávirki: hvørjumfall
 halda
 fyrirkomulaginu verður haldið óbreyttu
 
 skipanin verður hildin í verandi líki
 við ætlum að halda okkar gömlu venju
 
 vit ætla at halda okkara gamla sið
 halda hópinn
 
 halda saman
 8
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda <þessu> leyndu
 
 halda <hetta> loyniligt
 9
 
 halda kjafti
 
 halda munn
 halda sér saman
 
 halda gák
 10
 
 halda sig <innandyra>
 
 halda seg <innandura>
 fiskarnir halda sig á grunnsævi
 
 fiskurin heldur seg á grynnuni
 halda kyrru fyrir
 
 verða verandi
 þau héldu kyrru fyrir í tjöldunum
 
 tey vórðu verandi inni í tjøldunum
 11
 
 halda sér <vel>
 
 halda sær <væl>
 hún heldur sér ágætlega þótt hún sé orðin sjötug
 
 hon heldur sær bara væl, hóast hon er farin um tey sjeyti
 12
 
 halda + að
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda <honum> að verki
 
 halda <hann> til
 13
 
 halda + aftur af
 
 halda aftur af sér
 
 hava tamarhald á sær
 14
 
 halda + á
 
 a
 
 halda á <skjalatösku>
 
 halda á <eini skjalamappu>
 hann heldur á pappakassa
 
 hann heldur á eini pappeskju
 hún hélt á vínglasi í hendinni
 
 hon helt á einum vínglasi
 b
 
 þurfa á <peningunum> að halda
 
 hava <pengarnar> fyri neyðini
 þegar/ef á þarf að halda
 
 tá ið/um neyðugt er
 lögreglan var viðbúin ef á þurfti að halda
 
 løgreglan var til taks, um tað skuldi verið neyðugt
 c
 
 halda vel á <peningunum>
 
 passa væl upp á <pengarnar>
 d
 
 halda vel á spöðunum
 
 fara <væl> um
 15
 
 halda + áfram
 
 halda áfram
 
 halda á
 þau héldu áfram uns stígurinn endaði
 
 tey hildu á, heilt til endan á gøtuni
 halda <þessu> áfram
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda á við <hesum>
 hann hélt áfram að skrifa
 
 hann helt á at skriva
 hún ætlar ekki að halda náminu áfram
 
 hon ætlar ikki at halda á við lesnaðinum
 halda áfram með <frásögnina>
 
 halda á við <frásøguni>
 <útsalan> heldur áfram
 
 útsølan heldur á
 heimsmeistarakeppnin heldur áfram á sunnudaginn
 
 heimsmeistarakappingin heldur á sunnudagin
 16
 
 halda + eftir
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda <þessu> eftir
 
 hava <hetta> eftir
 17
 
 halda + fram
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda <þessu> fram
 
 halda fram, halda upp á <hetta>
 hún heldur því fram að þessi búð sé best
 
 hon heldur uppá, at hesin handilin er tann besti
 því er haldið fram að atvinnuleysi hafi minnkað
 
 hildið verður fram, at arbeiðsloysið er minkað
 ef fram heldur sem horfir
 
 um hildið verður fram, sum tað sær út til
 18
 
 halda + framhjá
 
 halda framhjá <honum>
 
 vera <honum> ótrúgv
 19
 
 halda + frá
 
 halda sig frá <áfengi>
 
 halda seg burtur frá <rúsdrekka>
 ég ætla að halda mig frá sykri í nokkrar vikur
 
 eg ætli at halda meg burtur frá sukri nakrar vikur
 20
 
 halda + fyrir
 
 halda fyrir <munninn>
 
 halda fyri <munnin>
 hann hélt fyrir stútinn á garðslöngunni
 
 hann helt fyri tútin á urtagarðsslanguni
 21
 
 halda + í
 
 halda í <handriðið>
 
 halda í <træverkið>
 halda dauðahaldi í <hönd hennar>
 
 tvíhalda um <hondina á henni>
 halda í vonina
 
 krøkja seg í vónina
 22
 
 halda + með
 
 halda með <fótboltaliðinu>
 
 halda við <fótbóltsliðnum>
 með hverjum heldur þú í spurningakeppninni?
 
 hvørjum heldur tú við í spurnakappingini?
 23
 
 halda + niðri
 
 ávirki: hvørjumfall
 halda niðri í sér hlátrinum
 
 halda látrinum aftur
 halda niðri í sér andanum
 
 halda ondini
 24
 
 halda + saman
 
 halda saman <reikningunum>
 
 halda skil á <rokningunum>
 25
 
 halda + til
 
 a
 
 halda til <þar>
 
 halda til <har>
 hann hefur haldið til hjá vini sínum eftir skilnaðinn
 
 hann hevur hildið til hjá einum vinmanni, síðan hann varð skildur
 b
 
 halda sér til fyrir <honum>
 
 snøgga seg fyri <honum>
 26
 
 halda + upp á
 
 a
 
 halda upp á <afmælið sitt>
 
 halda <føðingardag>
 b
 
 halda <mikið> upp á <leðurjakkann>
 
 vera <sera> glað/ur fyri <leðurjakkan>
 mamma heldur mest upp á yngsta soninn
 
 mamma er glaðast fyri tann yngsta sonin
 27
 
 halda + uppi
 
 ávirki: hvørjumfall
 a
 
 halda <henni> uppi
 
 uppihalda <henni>
 b
 
 halda uppi <blómlegu menningarlífi>
 
 halda gongd í <blómandi mentanarlívi>
 c
 
 halda uppi samræðum
 
 halda samrøðuni uppi
 28
 
 halda + utan um
 
 a
 
 halda utan um <hana>
 
 halda um <hana>
 hann hélt fast utan um bakpokann sinn
 
 hann tvíhelt um ryggsekkin hjá sær
 b
 
 halda utan um <verkefnið>
 
 hava umsjón við <uppgávuni>
 c
 
 halda fast utan um <peningana>
 
 vera fastur á hondini
 29
 
 halda + út
 
 halda <þetta> (ekki) út
 
 ávirki: hvønnfall
 (ikki) halda <hetta> út
 hún hélt ekki út að hlusta á alla ræðuna
 
 hon helt ikki út at lurta eftir allari taluni
 hann hélt út í fjóra mánuði í starfinu
 
 hann helt starvið út í fýra mánaðir
 30
 
 halda + úti
 
 halda úti <tímariti>
 
 geva út <tíðarrit>
 31
 
 halda + við
 
 a
 
 halda við <spýtuna>
 
 halda við <fjølina>
 b
 
 halda <húsinu> við
 
 ávirki: hvørjumfall
 viðlíkahalda <húsið>
 c
 
 halda við <hana>
 
 fríggja við <henni> uttan um vegir
 d
 
 <mér> heldur við <köfnun>
 
 subjekt: hvørjumfall
 <eg> eri um at <kódna>
 haldast, v
 haldinn, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík