ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
falla s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (falla niður)
 falla, detta
 bollinn féll á gólfið og brotnaði
 
 koppurin datt á gólv og brotnaði
 snjórinn fellur til jarðar
 
 kavin fellur til jarðar
 skipverjinn féll útbyrðis
 
 sjómaðurin datt fyri borð
 hár hennar fellur niður á axlirnar
 
 hárið hjá henni røkkur til akslarnar
 mörg tré féllu í óveðrinu
 
 nógv trø fullu í óveðrinum
 kartöflugrösin féllu í frostinu
 
 eplaslokkarnir følnaðu í frostinum
 hitinn féll hratt
 
 hitin fall skjótt
 verðið á olíu hefur fallið
 
 oljuprísurin er fallin
 falla um koll
 
 detta um koll
 stóllinn féll um koll með dynk
 
 stólurin koppaði við einum braki
 <varan> fellur í verði
 
 <vøru>prísurin fellur
 2
 
 falla fram
 
 detta fram eftir rommum
 falla á kné
 
 falla á knæ
 þeir féllu á kné frammi fyrir drottningunni
 
 teir fullu á knæ framman fyri drotningini
 3
 
 (streyma)
 renna, streyma
 áin fellur til sjávar sunnanlands
 
 áin rennur út á sjógv sunnanlands
 4
 
 (um ljós eða skugga)
 falla
 sólarljósið fellur inn um gluggana
 
 sólarljósið fellur inn um gluggarnar
 skugginn af trénu féll á bekkinn
 
 skuggin av trøunum fellur á bonkin
 5
 
 (deyja)
 falla, doyggja
 margir hermenn hafa fallið í bardögunum
 
 nógvir hermenn eru falnir í bardøgum
 fólkið féll úr hungri
 
 fólkið doyði í hungri
 falla fyrir hendi <morðingja>
 
 verða myrdur av <drápsmanni>
 6
 
 a
 
 (falla á prófi)
 standa ikki royndina
 hann féll í stærðfræði
 
 hann stóð ikki støddfrøðiroyndina
 b
 
 (hætta í bindindi)
 detta útí
 7
 
 (hafna)
 falla
 borgin féll í hendur óvinunum
 
 býurin fall í hendur fíggindans
 <mikil hamingja> fellur <honum> í skaut
 
 <stór eydna> fellur <honum> í lut
 8
 
 (líka við)
 subjekt: hvørjumfall
 dáma
 mér fellur vel við hana
 
 mær dámar hana væl
 henni féll ekki hvað hann kom seint heim
 
 henni dámdi ikki, at hann kom so seint heim
 mér fellur þetta þungt
 
 tað fellur mær tungt
 9
 
 falla + að
 
 a
 
 <myndin> fellur (vel) að <textanum>
 
 <myndin> hóskar (væl) til <tekstin>
 bækur hennar falla að hefðbundnum smekk lesenda
 
 bøkurnar hjá henni eru væl dámdar av hevdbundnum lesarum
 b
 
 <skórinn> fellur (vel) að <fætinum>
 
 <skógvurin> situr (væl) á <fótinum>
 c
 
 það fellur að
 
 tað fløðir
 10
 
 falla + á
 
 a
 
 það fellur á <silfrið>
 
 <silvurið> sortnar
 b
 
 <skuldin> fellur á <mig>
 
 <skuldin> fellur á <meg>
 11
 
 falla + frá
 
 a
 
 falla frá
 
 falla frá, doyggja
 b
 
 falla frá <áformum sínum>
 
 lata <ætlanir sínar> fara
 12
 
 falla + fyrir
 
 falla fyrir <honum>
 
 falla fyri <honum>
 ég féll strax fyrir litla húsinu með rauða þakinu
 
 eg fall beinanvegin fyri lítla húsinum við tí reyða takinum
 13
 
 falla + niður
 
 a
 
 <fundurinn> fellur niður
 
 <fundurin> er avlýstur
 kennsla féll niður í skólanum vegna veðurs
 
 undirvísingin varð avlýst vegna veður
 b
 
 láta málið niður falla
 
 lata málið falla niður
 14
 
 falla + saman
 
 <húsið> fellur saman
 
 <húsið> skramblar saman
 15
 
 falla + til
 
 það fellur <eitthvað> til
 
 <tað> lagar seg <onkursvegna>
 16
 
 falla + undir
 
 <skatturinn> fellur undir <fjármálaráðherra>
 
 <skatturin> fellur undir <fíggjarmálaráðharran>
 17
 
 falla + út
 
 það fellur út
 
 tað fjarar
 18
 
 falla + við
 
 subjekt: hvørjumfall
 <mér> fellur við <hana>
 
 <mær> dámar <hana>
  
 <honum> fellur aldrei verk úr hendi
 
 <hann> hevur altíð ovmikið at taka til
 fallast, v
 fallinn, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík