ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
leysa s info
 
framburður
 bending
 ávirki: hvønnfall
 1
 
 (losa í sundur)
 loysa
 getur þú leyst hnútinn?
 
 fært tú loyst knútin?
 ég leysti bandið af pakkanum
 
 eg loysti bandið av pakkanum
 fanginn var leystur úr böndunum
 
 fangin varð loystur úr bondunum
 2
 
 (finna lausn)
 loysa
 ég get ekki leyst krossgátuna
 
 eg fái ikki loyst krossgátuna
 nemendur eru látnir leysa erfið verkefni
 
 næmingarnir verða settir at loysa torførar uppgávur
 hún leysir vanda viðskiptavina sinna eftir bestu getu
 
 hon loysir trupulleikarnar hjá kundum sínum eftir besta førimuni
 3
 
 (um snjó)
 subjekt: hvønnfall
 bráðna
 snjóinn leysti um vorið
 
 kavin bráðnaði um várið
 4
 
 leysa + af
 
 leysa <hana> af
 
 loysa <hana> av
 skólafólk leysir starfsmennina af á sumrin
 
 lesandi loysa starvsfólkið av um summarið
 leysa <þetta> af hólmi
 
 loysa <hetta> av
 expressóvélin hefur leyst gömlu kaffivélina af hólmi
 
 espressomaskinan hevur loyst gomlu kaffimaskinuna av
 5
 
 leysa + niður
 
 leysa niður um <sig>
 
 loysa <sær> buksurnar
 6
 
 leysa + undan
 
 leysa <hana> undan <þessu>
 
 loysa <hana> úr/frá <hesum>
 lata <hana> sleppa undan <hesum>
 hann var leystur undan allri ábyrgð
 
 hann varð loystur frá allari ábyrgd
 hann hefur verið leystur undan samningi við fótboltafélagið
 
 hann er vorðin loystur úr sáttmála sínum við fótbóltsfelagið
 hann var leystur undan herþjónustu
 
 hann slapp undan hertænastu
 7
 
 leysa + upp
 
 leysa upp <saltið>
 
 upploysa <saltið>
 vatn leysir upp sykur
 
 vatn upploysir sukur
 leysið upp innihald pakkans í bolla af sjóðandi vatni
 
 upploys innihaldið í pakkanum í einum koppi við kókandi vatni
 uppleystur, adj
 8
 
 leysa + úr
 
 leysa úr <deilunni>
 
 loysa <ósemjuna>
 gjaldkerinn í bankanum gat leyst úr vandræðum mínum
 
 kassameistarin hjá bankanum fekk loyst mínar trupulleikar
 hún reyndi að leysa úr spurningum ráðstefnugesta
 
 hon royndi at svara spurningunum hjá ráðstevnugestunum
 9
 
 leysa + út
 
 leysa út <ávísunina>
 
 loysa <kekkin> út
 leysa <hana> út með <gjöf>
 
 siga <henni> farvæl við <eini gávu>
 afmælisgestirnir voru leystir út með nammipoka
 
 føðingardagsgestirnir fingu ein bommposa við sær heim
  
 leysa frá skjóðunni
 
 lætta hugan
 <öskra> eins og <hún> eigi lífið að leysa
 
 <skríggja> sum stóð tað um lív
 leysast, v
 leysandi, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík