ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
reka s info
 
framburður
 bending
 ávirki: hvønnfall
 1
 
 (ýta af stað)
 reka
 hún rak hundinn úr garðinum
 
 hon rak hundin úr garðinum
 þeir ráku kindurnar á undan sér
 
 teir róku seyðin undan sær
 mamma hennar rak hana til að taka til
 
 mamma hennara rak hana í gongd við at rudda upp
 2
 
 (úr vinnu)
 reka úr starvi, geva einumhvørjum sekkin
 þau eru búin að reka garðyrkjumanninn
 
 tey hava rikið urtagarðsmannin úr starvi
 hann var rekinn fyrir óstundvísi
 
 hann fekk sekkin fyri at vera óstundisligur
 3
 
 (slá utan í)
 rena
 hún rak hnéð í borðbrúnina
 
 hann rendi knæið í borðkantin
 reka sig í <borðshornið>
 
 rena seg í <hornið á borðinum>
 hann rak hausinn í eldhússkápinn
 
 hann rendi heysin í køksskápið
 hún rak tána í stein
 
 hann rendi tánna í ein stein
 reka sig upp undir
 
 rena høvdið í eitthvørt
 4
 
 (um vopn)
 stinga, rena
 hún rekur hnífinn á kaf í kjötið
 
 hon stingur knívin djúpt inn í kjøtið
 hann rak byssuna í bak hennar
 
 hann rendi byrsuna í bakið á henni
 5
 
 (starfrækja)
 reka
 þau ráku blómabúð í 30 ár
 
 tey róku blómuhandil í 30 ár
 hún rekur lækningastofu í miðbænum
 
 hon rekur læknastovu í miðbýnum
 6
 
 (á sjónum)
 subjekt: hvønnfall
 reka
 bátinn rak upp að eynni
 
 báturin rak inn móti oynni
 flöskuna rak á land
 
 fløskan rak á land
 það rekur <trjáboli> <í fjöruna>
 
 tað rekur <ein træbulur> <í fjøruna>
 7
 
 reka + að
 
 það rekur að því að <byggja þurfi sjúkrahús>
 
 tað gongur ímóti tí, at <nýtt sjúkrahús má byggjast>
 8
 
 reka + á
 
 reka sig á <fordóma>
 
 rena seg í <fordómar>
 þau hafa rekið sig á ýmsa galla í reglugerðinni
 
 tey hava rent seg í ymsar villur í reglugerðini
 9
 
 reka + á eftir
 
 reka á eftir <honum>
 
 skunda undir <hann>
 stofnunin hefur reynt að reka á eftir samningnum
 
 stovnurin hevur roynt at skunda undir at fáa semju í lag
 9
 
 reka + í
 
 reka augun í <blómvöndinn>
 
 bera eyga við <blómutyssið>
 ég rak augun í peningaseðla á borðinu
 
 eg bar eyga við nakrar pengaseðlar á borðinum
 10
 
 reka + ofan í
 
 reka <ummælin> ofan í <hana>
 
 fáa <hana> at taka <orð síni> í seg aftur
 11
 
 reka + upp
 
 reka upp <óp>
 
 geva <eitt níst> frá sær
 hann rak upp háan hlátur
 
 hann gav frá sær ein harðan látur
 reka upp stór augu
 
 hyggja við stórum eygum
 hún rak upp stór augu þegar hann opnaði dyrnar
 
 hon hugdi við stórum eygum, táíð hann opnaði dyrnar
 12
 
 reka + út
 
 reka út úr sér tunguna
 
 gálva
 13
 
 reka + við
 
 reka við
 
 prumpa
  
 reka lestina
 
 vera aftastur
 lið Liverpool rak lestina með 2 stig
 
 Liverpool vóru aftastir við tveimum stigum
 rekast, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík