ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
standa s info
 
framburður
 bending
 1
 
 standa
 hún stendur í dyragættinni
 
 hon stendur í durunum
 þau stóðu við gluggann
 
 tey stóðu við vindeygað
 hann hefur staðið hér í 20 mínútur
 
 hon hevur staðið her í tjúgu minuttir
 standa á fætur
 
 reisast
 standa upp
 
 reisast
 2
 
 standa
 húsið stendur við árbakkann
 
 húsini standa við áarbakkan
 styttan stendur á miðju torginu
 
 standmyndin stendur mitt á torginum
 tvær skálar stóðu á borðinu
 
 tvær skálir stóðu á borðinum
 jólatréð stóð úti á miðju gólfi
 
 jólatræið stóð mitt úti á gólvinum
 3
 
 standa
 hvað stendur á skiltinu?
 
 hvat stendur á skeltinum?
 ég las þetta í dagblaðinu, þetta stóð þar
 
 eg las um hetta í blaðnum, har stóð tað
 4
 
 koma, standa
 fætur hennar stóðu út undan sænginni
 
 beinini á henni komu undan dýnuni
 hár hans stóð út í allar áttir
 
 hárið á honum stóð í andarisi
 láta hendur standa fram úr ermum
 
 bretta upp um ermar
 5
 
 standa, vera í gongd
 veislan stóð fram á nótt
 
 veitslan stóð út á náttuna
 ráðstefnan stendur ennþá
 
 ráðstevnan er enn í gongd
 6
 
 standa við
 tilboðið stendur í þrjá daga
 
 tilboðið stendur við í tríggjar dagar
 7
 
 vera, standa við
 vindurinn stendur af austri
 
 hann er eystan í ættini
 óveðrið hefur staðið í tvo daga
 
 illveðrið hevur staðið við í tveir dagar
 8
 
 standa, vita
 standa höllum fæti
 
 standa illa í tí
 fyrirtækið stóð höllum fæti á þeim tíma
 
 fyritøkan stóð illa í tí um tað mundið
 standa vel að vígi
 
 vera væl fyri
 <listasafnið> stendur á gömlum merg
 
 <listasavnið> hevur nógv ár á baki
 <fyrirtækið> stendur traustum fótum
 
 tað stendur væl til hjá <fyritøkuni>
 9
 
 standa sig <vel>
 
 klára seg <væl>
 hann hefur staðið sig ágætlega í starfinu
 
 hann hevur klárað seg væl í starvinum
 við stöndum okkur ekki nógu vel í endurvinnslunni
 
 vit eru ikki nóg dugnalig at endurvinna
 10
 
 subjekt: hvørjumfall
 hava standing
 honum stendur
 
 hann hevur standing
 11
 
 standa + að
 
 a
 
 standa að <listsýningunni>
 
 standa fyri <listaframsýningini>
 nemendafélag skólans stóð að söngleiknum
 
 næmingafelagið stóð fyri sangleikinum
 b
 
 standa <honum> að baki
 
 ikki standa <honum> mát
 þessi skáldsaga stendur hinni langt að baki
 
 henda skaldsøgan stendur hinari á ongan hátt mát
 c
 
 standa <hana> að verki
 
 taka <hana> á búri
 innbrotsþjófarnir voru staðnir að verki í íbúðinni
 
 innbrotstjóvarnir vórðu tiknir á búri inni í húsunum
 12
 
 standa + af
 
 standa af sér <óveðrið>
 
 kroka til <óveðrið> hæsar av
 fyrirtækið hefur staðið af sér miklar þrengingar
 
 fyritøkan hevur mangan brattan farið
 13
 
 standa + á
 
 a
 
 hvernig stendur á <þessu>?
 
 hvussu er <hetta> íkomið?
 hvernig stóð á því að fundinum var frestað?
 
 hvussu bar tað til, at fundurin varð útsettur?
 <þannig> stendur á <því>
 
 <tað> er <soleiðis> vorðið
 b
 
 <mér> stendur á sama
 
 líka leggi <eg> í
 honum stóð á sama þótt íbúðin væri lítil
 
 hann legði einki í, at íbúðin var lítil
 c
 
 standa fast á <þessu>
 
 standa fast við <hetta>
 d
 
 það stendur <þannig> á
 
 tað er <soleiðis> vorðið
 það stendur <illa> á fyrir <mér>
 
 tað liggur <illa> fyri hjá <mær>
 eins og stendur / eins og er
 
 í løtuni
 forstjórinn er upptekinn eins og stendur
 
 stjórin er upptikin í løtuni
 e
 
 láta ekki á sér standa
 
 vera til reiðar
 það stendur á <svari>
 
 tað dregur út við <svarinum>
 það stendur ekki á <mér>
 
 <eg> eri, ið hvussu so er, til reiðar
 ekki stóð á mönnum að veita aðstoð sína
 
 fólk var til reiðar at hjálpa
 14
 
 standa + á bak við
 
 standa á bak við <þessi áform>
 
 standa aftan fyri <ætlanina>
 ekki er vitað hverjir stóðu á bak við sprengjutilræðið
 
 óvist er, hvør stóð aftan fyri spreingingina
 15
 
 standa + frammi fyrir
 
 standa frammi fyrir <miklum vanda>
 
 hava <stórar trupulleikar> fyri stavn
 16
 
 standa + fyrir
 
 standa fyrir <tónleikunum>
 
 skipa fyri <tónleikaframførsluni>
 17
 
 standa + gegn
 
 standa gegn <þessari hugmynd>
 
 vera ímóti <hugskotinum>
 18
 
 standa + hjá
 
 standa hjá
 
 standa hond í lumma
 þeir stóðu bara hjá og horfðu á áflogin
 
 teir stóðu hond í lumma og hugdu at bardaganum
 19
 
 standa + í
 
 a
 
 standa í <húsbyggingu>
 
 vera í holtur við <at byggja>
 standa í stappi
 
 klandrast
 standa í stórræðum
 
 hava nógv um oyruni
 b
 
 <bitinn> stendur í <honum>
 
 <hann> hevur fingið <bitan> í rangastrúpan
 20
 
 standa + með
 
 standa með <henni>
 
 halda við <henni>
 hún hefur alltaf staðið með mér í deilunni
 
 hon hevur altíð givið mær viðhald í sambandi við trætuna
 21
 
 standa + saman
 
 standa saman
 
 standa saman
 verkafólkið stóð saman um réttindamál sín
 
 arbeiðsfólkið stóð saman um síni egnu rættindi
 22
 
 standa + til
 
 það stendur til að <halda veislu>
 
 tað er meiningin <at halda eina veitslu>
 það stendur mikið til
 
 nógv verður á vási
 23
 
 standa + undir
 
 standa (ekki) undir <kostnaðinum>
 
 (ikki) vera <gjald>førur
 standa (ekki) undir nafni
 
 (ikki) liva upp til eitið
 24
 
 standa + upp á
 
 það stendur upp á <hana>
 
 <hon> má standa til svars
 25
 
 standa + upp úr
 
 a
 
 <grastoppar> standa upp úr <snjónum>
 
 <grasloppur> standa upp úr <kavanum>
 b
 
 <þetta> stendur upp úr
 
 <hetta> ber av
 síðasta atriðið á tónleikunum stóð upp úr
 
 tað seinasta stykkið á framførsluni bar av
 26
 
 standa + uppi
 
 a
 
 standa uppi eignalaus
 
 standa á berum
 standa uppi slyppur og snauður
 
 sita eftir á berum
 b
 
 líkið stendur uppi
 
 gamalt
 líkið stendur undir børu
 27
 
 standa + við
 
 standa við <loforðið>
 
 halda <orð>
 stjórnvöld hafa ekki staðið við að byggja nýja brú
 
 stjórnin hevur ikki hildið orð í sambandi við bygging av nýggjari brúgv
 28
 
 standa + yfir
 
 a
 
 standa yfir <henni>
 
 standa uppi yvir <henni>
 hann stóð yfir mér meðan ég skrifaði bréfið
 
 hann stóð uppi yvir mær, meðan eg skrivaði brævið
 b
 
 <ráðstefnan> stendur yfir
 
 <ráðstevnan> er í gongd
 standast, v
 staðinn, adj
 standandi, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík