ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
verða s info
 
framburður
 bending
 1
 
 um framtíð, verða, gerast, henda, berast á
 ballið verður á morgun
 
 dansurin verður í morgin
 fyrirlesturinn verður fluttur seinna
 
 fyrilesturin verður hildin seinni
 2
 
 verða, gerast
 hún varð mjög reið
 
 hon varð fúkandi ill
 þeir urðu blautir í rigningunni
 
 teir gjørdust vátir í regninum, teir vórðu vátir í regninum
 hún varð ekkja fyrir 10 árum
 
 hon gjørdist einkja fyri tíggju árum síðani
 hann yrði glaður ef hann fengi frídag
 
 hann hevði verið glaður um hann fekk hann frídag
 ég hef aldrei orðið jafn hissa
 
 eg havi ongantíð verið so bilsin
 <mér> verður <kalt>
 
 subjekt: hvørjumfall
 eg verði <kaldur>
 henni var orðið heitt þarna inni
 
 hon var vorðin heit har inni
 <mér> verður illt
 
 subjekt: hvørjumfall
 eg verði illa fyri, eg fái ilt fyri hjartað, eg fái ilt
 honum verður illt af áfengi
 
 hann fær ilt fyri hjartað av brennivíni
 3
 
 verða, gerast
 hann ákvað ungur að verða prestur
 
 ungur gjørdi hann av at verða prestur
 4
 
   (hjálparsagnorð um tað sum er neyðugt, krevst ella er skylda:), mega, muga, skula, noyðast
 ég verð að heimsækja hana
 
 eg má fara at vitja hana
 það verður að gera við þakið
 
 takið má gerast í stand
 þau urðu að bíða í fjóra tíma
 
 tey noyddust at bíða í fýra tímar
 5
 
 verða + að
 
 verða að <þessu>
 
 verða til <hetta>, broytast til <hetta>
 áin verður að stórfljóti í miklum rigningum
 
 áin verður til eina stórá í regninum
 verða að engu
 
 verða til einkis
 draumar hans urðu að engu
 
 dreymar hansara vórðu til einkis
 6
 
 verða + af
 
 það verður ekkert af <skemmtuninni>
 
 einki verður burtur úr <veitsluni>
 það varð ekki af því að þau færu til Spánar
 
 tað varð einki burtur úr at tey fóru til Spania
 láta verða af <þessu>
 
 seta <hetta> í verk, gera álvara av <hesum>
 <mér> verður meint af <matnum>
 
 eg verði illa fyri av <matinum>
 7
 
 verða + á
 
 <mér> verður <þetta> á
 
 eg komi til at <gera hetta>, av óvart geri eg <hetta>
 honum varð á að banka á ranga hurð
 
 hann kom at banka upp á skeiva hurð
 mér urðu á mistök
 
 eg koma at gera eitt mistak
 8
 
 verða + eftir
 
 verða eftir
 
 verða eftir
 bakpokinn hans varð eftir í lestinni
 
 ryggsekkurin hjá honum varð eftir í tokinum
 ég ákvað að verða eftir þegar hinir fóru í gönguferð
 
 eg gjørdi av at verða eftir tá ið hinir fóru ein gongutúr
 9
 
 verða + fyrir
 
 verða fyrir bíl
 
 eg varð ákoyrdur
 verða fyrir <tjóni>
 
 fáa <skaða>, verða fyri <skaða>
 hann varð fyrir þungu áfalli
 
 hann fekk ein ringan stoyt, hann fekk seg hart royndan
 10
 
 verða + ofan á
 
 <tillagan> verður ofan á
 
 <uppskotið> vann frama, <uppskotið> hevði munin
 11
 
 verða + til
 
 a
 
 <lagið> verður til
 
 <lagið> verður til
 málverkið varð til á þremur mánuðum
 
 málningurin varð til eftir trimum mánaðum
 hvernig varð jörðin til?
 
 hvussu varð jørðin til?
 b
 
 <þetta> verður til þess
 
 <hetta> hevur við sær
 slysið varð til þess að hún hætti að vinna
 
 vanlukkan hevði við sær at hon gavst at arbeiða
 12
 
 verða + um
 
 a
 
 <mér> varð mikið um
 
 <mær> varð dátt við, <eg> varð skakaður, <eg> varð illa við
 henni varð mikið um þessar fréttir
 
 hon varð illa við av hesum tíðindum
 b
 
 hvað verður um <börnin>?
 
 hvat verður av <børnunum>, hvussu verður við <børnunum>, hvussu skal <børnunum> gangast?, hvussu varð við húsunum tá ið tey doyðu?
 hvað varð um húsið þegar þau dóu?
 13
 
 verða + undir
 
 verða undir
 
 verða við undirlutan, tapa, lúta fyri, komast undir
 þessi tegund verður oftast undir í baráttunni um ætið
 
 hetta slagið má tí javnan lúta í stríðnum um ætið
 14
 
 verða + úr
 
 a
 
 <þetta> varð úr
 
 <hetta> varð úrslitið
 b
 
 það varð <lítið> úr <rigningunni>
 
 <einki> varð av <nøkrum regni>
 það verður <lítið> úr <peningunum>
 
 <pengarnir> fara <lítið> at muna, <pengarnir> verða ódrúgvir
 c
 
 það verður <eitthvað> úr <henni>
 
 <okkurt> fer at spyrjast burtur úr <henni>
 það verður ekkert úr honum ef hann heldur áfram að slarka
 
 tað verður ikki fólk burtur úr honum um hann heldur fram at drekka
 15
 
 verða + úti
 
 a
 
 verða úti
 
 doyggja úti
 hann varð úti í óveðri á fjöllum
 
 hann doyði úti millum bygda
 b
 
 <skógurinn> verður illa úti
 
 <skógurin> fer illa
 borgin varð illa úti í jarðskjálftanum
 
 býurin fór illa í jarðskjálvtanum
 b
 
 verða sér úti um <bensín>
 
 útvega sær<bensin>, skaffa sær <bensin>
 þeir urðu sér úti um lítinn árabát
 
 teir útvegaðu sær ein lítlan árabát
 16
 
 verða + við
 
 verða við <beiðninni>
 
 <umbønin> verður játtað
 borgaryfirvöld ætla að verða við ósk íbúanna
 
 býráðið ætlar at eftirlíka ynskinum hjá íbúgvunum
 verðandi, adj
 orðinn, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík