ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
líta s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (horfa á)
 líta, hyggja
 hann leit á klukkuna
 
 hann hugdi at klokkuni
 hún lítur í spegilinn
 
 hon hyggur í speglið
 ég leit í kringum mig en sá hana ekki
 
 eg leit meg um, men sá hana ikki
 hún leit til hans sem snöggvast
 
 hon kveitti at honum
 hann leit upp þegar ég kom inn
 
 hann hugdi upp, tá ið eg kom inn
 þeir litu um öxl þegar hún hrópaði
 
 teir hugdu aftur um bak, tá ið hon rópti
 hafa aldrei augum litið <fallegri konu>
 
 aldri hava borið eygu við <eina so vakra kvinnu>
 <hér> gefur/getur að líta <mörg listaverk>
 
 <her> eru <nógv listaverk> at síggja
 í höfninni gat að líta fjöldann allan af bátum
 
 á havnarlagnum vóru nógvir bátar at síggja
 <mér> verður litið <þangað>
 
 <eg> hyggi av tilvild <tann vegin>
 henni varð litið í áttina að dyrunum
 
 hon hugdi tilvildarliga yvir ímóti hurðini
 2
 
 (álíta)
 ávirki: hvønnfall
 meina
 fljótt á litið
 
 í fyrstu syftu
 fljótt á litið virðist þetta vera sama teikningin
 
 í fyrstu syftu tykist hetta vera tann sama tekningin
 geta ekki litið <hana> réttu auga
 
 ikki hava álit á <henni>
 líta svo á
 
 vilja vera við
 ég lít svo á að verkefninu sé lokið
 
 eg vil vera við, at uppgávan er fingin frá hondini
 líta stórt á sig
 
 halda seg vera
 líta <málið> alvarlegum augum
 
 taka <málið> í álvara
 óleyfilegar fjarvistir eru litnar alvarlegum augum
 
 ólóglig frávera er eitt álvarsmál
 líta <hana> hornauga
 
 hava ringt eyga á <henni>
 óvígð sambúð er litin hornauga í sumum löndum
 
 í summum londum er leysagifta ikki væl dámd
 3
 
 líta + af
 
 oftast við noktan
 líta af <barninu>
 
 flyta eyguni frá <barninum>
 ég get ekki litið af eldavélinni meðan sósan sýður
 
 eg má hava eyguni eftir komfýrinum, meðan sósin kókar
 4
 
 líta + á
 
 líta á <tækið>
 
 hyggja at <tólinum>
 viðgerðarmaður kom og leit á þvottavélina
 
 ein umvælari kom og hugdi at vaskimaskinuni
 læknirinn ætlar að líta á sjúklinginn
 
 læknin kemur at hyggja at sjúklinginum
 5
 
 líta + eftir
 
 líta eftir <barninu>
 
 ansa <barninum>
 hann lítur reglulega eftir smiðunum sem vinna í húsinu
 
 hann hevur javnan eftirlit við húsasmíðini
 6
 
 líta + fram hjá
 
 líta fram hjá <þessari staðreynd>
 
 síggja burtur frá <hesi sannroynd>
 7
 
 líta + inn
 
 líta inn <þar>
 
 støkka inn á gólvið <harbeint>
 við litum inn til hans um helgina
 
 vit stukku inn á gólvið hjá honum <í vikuskiftinum>
 8
 
 líta + í
 
 líta í <bók>
 
 kaga í <eina bók>
 gestir geta litið í blöðin á kaffihúsinu
 
 gestirnir kunnu kaga í bløðini á kaffistovuni
 9
 
 líta + niður
 
 líta niður á <hana>
 
 halda hánt um <hana>
 hún lítur niður á fólk af öðrum hörundslit
 
 hon heldur hánt um fólk við øðrum húðarliti
 10
 
 líta + til
 
 líta til <hennar>
 
 gloppa hurðina hjá <henni>
 ég leit til þeirra á leiðinni heim
 
 eg gloppaði hurðina hjá henni á veg heim
 11
 
 líta + undan
 
 líta undan
 
 hyggja burtur
 drengurinn leit undan þegar kennarinn skammaði hann
 
 drongurin hugdi burtur, tá ið lærarin gav honum ábreiðslu
 12
 
 líta + upp
 
 líta upp til <hans>
 
 hámeta <hann>
 hann lítur upp til lögfræðingastéttarinnar
 
 hann hámetur løgfrøðingar
 líta (ekki) upp úr <bókunum>
 
 vera dovin (raskur) <at lesa>
 13
 
 líta + út
 
 líta <vel> út
 
 síggja <gott> út
 leikkonan lítur alltaf ótrúlega vel út
 
 leikkonan sær altíð gott út
 hann lítur betur út eftir að hann fékk lyfið
 
 hann sær frægari út, nú hann hevur fingið heilivág
 bíllinn leit illa út eftir áreksturinn
 
 bilurin var í ringum standi eftir samanbrestin
 líta út fyrir að vera <vel efnaður>
 
 tykjast vera <fíggjarliga væl fyri>
 það lítur <illa> út með <heyskapinn>
 
 vánirnar at <hoyggja> eru <ikki góðar>
 14
 
 líta + við
 
 líta ekki við <matnum>
 
 ikki so mikið sum nerta <matin>
 hún lítur ekki við bókunum sem hún fékk í afmælisgjöf
 
 hon ikki so mikið sum skeitir eftir bókunum, hon fekk í føðingardagsgávu
 líta við <þar>
 
 fara eitt rend <hagar>
 ég leit við á bókasafninu á leiðinni hingað
 
 eg fór eitt rend á bókasavnið ávegis higar
 15
 
 líta + yfir
 
 líta yfir <textann>
 
 blaða ígjøgnum <tekstin>
 líta yfir farinn veg
 
 hyggja aftur um bak
 þegar ég lít yfir farinn veg sé ég að ég valdi rétt
 
 tá ið eg hyggi aftur um bak, síggi eg, at eg tók rætta avgerð
 lítast, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík