ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
segja s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (tala, tjá)
 ávirki: hvønnfall
 siga
 ég veit það, sagði hún
 
 eg veit tað, segði hon
 hann sagði það kæruleysislega
 
 hann segði tað so hissini
 ég sagði þetta í gríni
 
 eg segði tað til stuttleika
 hvað segirðu (gott)?
 
 hvat sigur tú?, hvussu veit við?, hvussu stendur til?
 ég segi allt gott/ágætt
 
 tað stendur væl til, tað veit væl við
 sagan segir <þetta>
 
 <tað> sigst
 sagt er að <þarna sé reimt>
 
 tað sigst, at <tað spøkir har>
 segja allt af létta
 
 siga bart út
 segja eins og er
 
 siga sum er
 ef ég á að segja eins og er þá finnst mér þessi matur ekki góður
 
 skal eg siga sum er, so dámar mær ikki hendan matin
 sagði ég ekki
 
 tað var tað, eg segði
 hann kom aftur of seint í dag - sagði ég ekki
 
 tað var tað, eg segði, hann var aftur ov seinur í dag
 það er óhætt að segja <þetta>
 
 <tað> er ikki ovsagt, <tað> er ikki ov nógv sagt
 það er óhætt að segja að kenningin er umdeild
 
 tað er ikki ovsagt, at ósemja er um hetta ástøðið
 það má með sanni segja
 
 tað er bæði vist og satt
 það má með sanni segja að þetta sé glæsilegt leikhús
 
 hetta er eitt stórfingið leikhús tað er bæði vist og satt
 2
 
 (greina frá)
 ávirki: hvørjumfall + hvønnfall
 siga, siga frá, greiða frá
 hún sagði honum sannleikann
 
 hon segði honum sannleikan
 geturðu sagt mér hvað klukkan er?
 
 kanst tú siga mær, hvat klokkan er?
 3
 
 (skipa)
 ávirki: hvørjumfall + hvønnfall
 siga, geva boð (um), boða (frá), biðja
 kennarinn sagði börnunum að læra kvæðið
 
 lærarin bað børnini læra seg yrkingina uttanat
 segðu honum að ég þurfi að tala við hann
 
 sig við hann, at eg má tosa við hann
 4
 
 (um upplýsingar)
 siga
 þessar tölur segja mér ekkert
 
 hesi tølini siga mær einki
 <þetta> segir sig sjálft
 
 <tað> sigur seg sjálvt
 5
 
 segja + af
 
 a
 
 segja af sér
 
 fara frá, fara úr starvi, gevast
 ráðherrann íhugar að segja af sér
 
 ráðharrin umhugsar at fara frá
 b
 
 hvað segirðu af <föður þínum>?
 
 hvussu hevur <pápi tín> tað?, hvussu veit <pápa tínum> við?
 c
 
 hafa <lítið> af <henni> að segja
 
 hava <lítið> við <hana> at gera
 6
 
 segja + frá
 
 segja <henni> frá <ferðinni>
 
 ávirki: hvørjumfall
 siga <henni> frá <ferðini>
 börnin sögðu frá sumarfríi sínu
 
 børnini greiddu frá summarfrítíð síni
 geturðu sagt mér frá fyrirlestrinum?
 
 kanst tú greiða mær frá fyrilestrinum?
 í bókinni segir frá því þegar þeir stofnuðu popphljómsveit
 
 í bókini er sagt frá, tá ið teir stovnaðu eitt popporkestur
 7
 
 segja + fyrir
 
 segja <atburðinn> fyrir
 
 siga frá <tilburðinum> frammanundan
 8
 
 segja + til
 
 a
 
 segja til
 
 siga til
 segðu til hvað þú vilt mikið í glasið
 
 sig til, hvussu nógv tú vilt hava í glasið
 b
 
 segja til <hans>
 
 avdúka <hann>
 c
 
 segja <honum> til
 
 leiðbeina <honum>, vegleiða <hann>, læra <hann> upp
 hún segir nýju starfsmönnunum til
 
 hon lærir tey nýggju starvsfólkini upp
 d
 
 <þreytan> segir til sín
 
 <møðin> ger vart við seg
 verðhækkanir eru farnar að segja til sín hjá almenningi
 
 príshækkingarnar eru farnar at merkjast hjá fólki
 e
 
 segja til um <þetta>
 
 meta um <hetta>, ætla um <hetta>, staðfesta <hetta>
 erfitt er að segja til um aldur handritsins
 
 torført er at ætla um, hvussu gamalt handritið er
 f
 
 <hagtölur> segja til um <lífsgæðin>
 
 <hagtøl> geva eina ábending um <lívsgóðskuna>
 9
 
 segja + um
 
 a
 
 hvað segir þú um að <fara í gönguferð>?
 
 hvat heldur tú um at <fara ein gongutúr>
 b
 
 segja <eitthvað> um <þetta>
 
 siga <okkurt> um <hetta>
 viljið þið segja eitthvað um nýja samninginn?
 
 vilja tit siga okkurt um ta nýggju avtaluna?
 hann sagði ýmislegt merkilegt um hvali
 
 hann greiddi frá ymiskum spennandi um hvalir
 10
 
 segja + upp
 
 a
 
 segja upp
 
 siga upp
 segja <starfinu> upp
 
 ávirki: hvørjumfall
 siga <starvið> upp
 segja <henni> upp <starfinu>
 
 ávirki: hvørjumfall
 siga <henni> upp
 b
 
 segja <kærastanum> upp
 
 ávirki: hvørjumfall
 gera tað liðugt við <dreingin>
 11
 
 segja + úr
 
 segja sig úr <flokknum>
 
 siga seg úr <flokkinum>
 12
 
 segja + við
 
 a
 
 segja <þetta> við <hana>
 
 siga <hetta> við <hana>
 ég þori ekki að segja þetta við hann
 
 eg tori ikki at siga tað við hann
 b
 
 segja <ekkert> við <þessu>
 
 <ikki> siga nakað um <tað>, <ikki> tala at
 við getum ekkert sagt við því þótt hann fái sér kött
 
 vit kunnu ikki tala at, hóast hann fær sær kettu
  
 mér segir svo hugur um <þetta>
 
 eg havi varhugan av <at ...>
 segja starfi sínu lausu
 
 siga starv frá sær, leggja frá sær, gevast í starvi
 það er að segja
 
 það er að segja, adv
 segjast, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík