ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (öðlast)
 ávirki: hvønnfall
 fáa
 hún fékk bók í afmælisgjöf
 
 hon fekk eina bók í føðingardagsgávu
 hann fær tímaritið sent heim
 
 hann fær tíðarritið sent heim
 ég ætla að fá fjögur rúnnstykki
 
 kann eg fáa fýra rundstykki?
 þeir fengu peninga að láni
 
 teir læntu pening
 nemendurnir fá langt jólafrí
 
 næmingarnir fáa langa jólafrítíð
 við fengum aðstoð við að mála stofuna
 
 vit fingu hjálp við at mála stovuna
 hann fékk flensu í vetur
 
 hann fekk beinkrím í vetur
 2
 
 (rétta e-m e-ð)
 ávirki: hvørjumfall + hvønnfall
 fáa, geva
 ég fékk honum bréfið
 
 eg fekk honum brævið
 3
 
 (taka sér)
 ávirki: hvørjumfall + hvønnfall
 fáa sær
 fá sér sæti
 
 seta seg
 komdu inn og fáðu þér sæti
 
 kom inn og fá tær sess
 fá sér <mat>
 
 fáa sær <mat>
 hann fékk sér glas af vatni
 
 hann fekk sær eitt glas av vatni
 við fengum okkur hressingu á leiðinni
 
 vit fingu okkum ein bita á leiðini
 fá sér <nýjan bíl>
 
 fáa sær <nýggjan bil>
 hún fær sér föt í hverri viku
 
 hon keypir klæðir hvørja viku
 4
 
 (háttarsögn: mega)
 sleppa
 börnin fengu að vaka lengi um kvöldið
 
 børnini sluppu at vera leingi uppi tað kvøldið
 við fengum að prófa hljóðfærin
 
 vit sluppu at royna øll ljóðførini
 hún fær bráðum að kynnast starfinu í frystihúsi
 
 hon fær skjótt at síggja hvussu tað er at arbeiða í frystihúsi
 5
 
 (háttarsögn: geta)
 kunna
 ég fæ ekki séð neitt vandamál hér
 
 eg síggi ongan trupulleika her
 fá <þessu> framgengt
 
 fáa <hetta> upp í lag
 6
 
 fá + af
 
 í spyrjandi ella noktandi sambondum
 fá (ekki) af sér <að gera þetta>
 
 (ikki) fáa seg til <at gera hetta>
 ég fékk ekki af mér að skilja kettlinginn eftir einan heima
 
 eg fekk meg ikki til at lata kettlingin sita einsamallan eftir heima
 7
 
 fá + á
 
 <þetta> fær á <mig>
 
 <hetta> tekur hart uppá <meg>
 fréttin um brunann fékk mjög á þorpsbúana
 
 tíðindini um eldsbrunan tóku hart uppá bygdarfólkið
 fá á baukinn
 
 verða skeldaður
 8
 
 fá + fyrir
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <laun> fyrir <vinnuna>
 
 fáa <løn> fyri <arbeiðið>
 þau fengu væna upphæð fyrir bílinn
 
 tey fingu eina fína upphædd fyri bilin
 fá fyrir ferðina
 
 fáa afturlønt
 sá sem rispaði bílinn minn skal fá fyrir ferðina
 
 tann sum skøvaði bilin hjá mær skal fáa tað afturlønt
 fá fyrir hjartað
 
 fáa ilt fyri hjartað, fáa hjartasteðg
 9
 
 fá + inni
 
 fá inni
 
 sleppa inn (á ein skúla), sleppa at gista, fáa innivist
 fá inni <á gistihúsi>
 
 sleppa at gista <á gistingarhúsi>
 María og Jósef fengu inni í fjárhúsinu
 
 Maria og Jósef fingu innivist í fjósinum
 10
 
 fá + í
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <mann> í <smíðina>
 
 fáa <mann> at taka sær av <snikkaraarbeiðinum>
 hann fékk pípara í að tengja ofnana
 
 hann fekk rørsmið at seta ovnarnar til
 11
 
 fá + ofan af
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <hana> ofan af <þessu>
 
 fáa <hana> frá at <gera hetta>
 hún fékk hann ofan af því að flytja úr landi
 
 hon fekk hann frá at flyta av landinum
 12
 
 fá + til
 
 fá <hana> til <verksins>
 
 fáa <hana> til at <gera arbeiðið>
 við fengum garðyrkjumann til að fella tréð
 
 vit fingu ein garðyrkisfrøðing til at fella træið
 fá sig ekki til <þess>
 
 ikki fáa seg til at <gera tað>
 hann fékk sig ekki til að ávíta hana
 
 hann fekk seg ikki til at finnast at henni
 13
 
 fá + til baka
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <100 krónur> til baka
 
 fáa <100 krónur> aftur
 ég fékk fullt af smápeningum til baka í búðinni
 
 eg fekk eina rúgvu av smápengum aftur í handlinum
 14
 
 fá + upp úr
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <upplýsingar> upp úr <honum>
 
 fáa <upplýsingar> út úr <honum>
 ég reyndi að fá upp úr henni uppskriftina að kökunni
 
 eg royndi at fáa uppskriftina til køkuna út úr henni
 15
 
 fá + út
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <vissa upphæð> út
 
 fáa <ávísa upphædd> útgoldna
 fá út <tölu>
 
 fáa <eitt tal> sum úrslit
 ég lagði saman tölurnar og fékk út 60
 
 eg legði tølini saman og fekk tað til 60
 16
 
 fá + út úr
 
 ávirki: hvønnfall
 fá <eitthvað> út úr <þessu>
 
 fáa <okkurt> burtur úr <hesum>
 hvað vill maður fá út úr ástarsambandi?
 
 hvat vil man fáa burtur úr einum parlagi?
 fást, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík