ISLEX - orðabókin
Stofnun Árna Magnússonar í íslendskum vísindum
vel orðabók:
bæta s info
 
framburður
 bending
 1
 
 (lagfæra)
 ávirki: hvønnfall
 betra, bøta
 nemandinn þarf að bæta einkunnirnar
 
 næmingurin má bøta um karakterirnar hjá sær
 íþróttamaðurinn hefur bætt árangur sinn
 
 ítróttarmaðurin hevur bøtt um úrslit síni
 bæta ráð sitt
 
 taka sær betri partar fyri
 2
 
 (bæta við)
 ávirki: hvørjumfall
 leggja afturat, skoyta uppí, eyka um, eyka (e-t) til, koyra útí, lata útí
 bætið sítrónusafanum í sósuna
 
 rørið sitrónsaftina út í sósina
 geturðu bætt vínflöskunni á reikninginn?
 
 kanst tú skoyta vínfløskuna upp í rokningina
 hann bætti fjórum sykurmolum út í kaffið
 
 hann læt fýra sukurmolar út í kaffikoppin
 3
 
 (greiða bætur)
 ávirki: (hvørjumfall +) hvønnfall
 endurgjalda, veita endurgjald
 tryggingin bætir tjónið
 
 tryggingin veitir endurgjald fyri skaðan
 hún bætti honum skaðann sem hundurinn olli
 
 hon veitti honum endurgjald fyri skaðan, sum hundurin gjørdi
 fá <tjónið> bætt
 
 fáa endurgjald fyri <skaðan>
 4
 
 (bæta flík)
 ávirki: hvønnfall
 bøta
 ég ætla að bæta hnén á buxunum
 
 eg ætli mær at bøta knøini á buksunum
 5
 
 bæta + á
 
 ávirki: hvørjumfall
 bæta á sig
 
 fitna, fara fram, draga á holdini
 mér sýnist strákurinn hafa bætt á sig
 
 eg haldi drongurin er framfarin
 ég bætti á mig tíu kílóum í sumar
 
 eg fór tíggju kilo fram í summar
 bæta á sig <öðru verkefni>
 
 taka enn eina <uppgávu> á seg
 það er ekki á <vitleysuna> bætandi
 
 mark skal vera fyri <býttisskapi>
 6
 
 bæta + fyrir
 
 bøta, gjalda fyri, endurgjalda
 veggjakrotarinn vildi bæta fyrir brot sitt
 
 veggjakrutlarin vildi gjalda fyri misbrot sítt
 7
 
 bæta + upp
 
 ávirki: (hvørjumfall +) hvønnfall
 veita endurgjald
 starfsmönnunum verður bætt upp helgarvinnan
 
 starvsfólki fekk viðurgjald fyri vikuskiftisarbeiðið
 hann baðst fyrirgefningar og bauðst til að bæta henni þetta upp
 
 hann bað um fyrigeving og bjóðaði sær til at veita henni endurgjald fyri hetta
 8
 
 bæta + úr
 
 bøta um, betra, væla um, orðna
 hann var peningalaus en ég gat bætt úr því
 
 hann hevði ikki eitt oyra, men eg fekk orðna tað
 vegirnir eru hræðilegir og stjórnvöld verða að bæta úr því
 
 vegirnir eru út av lagi vánaligir og myndugleikarnir mugu fáa bøtt um teir
 9
 
 bæta + við
 
 ávirki: hvørjumfall
 a
 
 leggja afturat, skoyta uppí
 ég hringi á eftir, bætti hann við
 
 eg ringi seinni, skoytti hann uppí
 b
 
 koyra í afturat
 hann bætti við jarðarberjum í desertinn
 
 hann koyrdi jarðber í dessertina
 þau hafa bætt við fimmta barninu
 
 tey hava fingið fimta barnið
  
 bæta gráu ofan á svart
 
 gera ilt verri
 bætast, v
 bættur, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík