ISLEX - ordboka
Árni Magnússon-instituttet for islandske studiar
vel ordbok:
koma v info
 
uttale
 bøying
 1
 
 (koma til staðar)
 komma
 vera framme
 lestin kemur eftir nokkrar mínútur
 
 toget kjem om nokre få minutt
 ég kom heim klukkan átta
 
 eg kom heim klokka åtte
 gerið svo vel að koma inn
 
 ver så gode, kom inn!
 hún kom gangandi í vinnuna
 
 ho kom gåande til jobben
 ho gjekk til jobben
 komdu hingað kisa mín
 
 kom då, pus
 hann kemur aldrei of seint
 
 han kjem aldri for seint
 2
 
 (flytja, færa)
 objekt: dativ
 syta for at noko/nokon kjem av stad;
 syta for å frakta/levera noko til ein stad
 syta for å bringa nokon til ein stad
 það þarf að koma lyklunum til hennar
 
 nøklane må leverast til henne
 nú þarf að koma verkefninu af stað
 
 nå må prosjektet setjast i gang
 koma sér <í skólann>
 
 komma seg <på skulen>
 við skulum fara að koma okkur heim
 
 me får sjå å komma oss heim
 koma <þessu> til skila
 
 levera <meldinga/beskjeden>
 3
 
 (hafna)
 hamna, landa, treffa
 boltinn kom beint í rúðuna
 
 ballen traff midt i vindaugsruta
 4
 
 (byrja)
 bli
 begynna, byrja
 það er kominn morgunn
 
 det har blitt morgon
 það var komin rigning
 
 det hadde begynt å regna
 5
 
 objekt: dativ
 <þetta> kemur sér vel/illa
 
 <det> høver godt/dårleg;
 <det> kjem vel med
 nú kom sér vel að vera með farsíma
 
 nå kom det vel med å ha mobiltelefon
 hanskarnir koma sér vel við garðyrkjuna
 
 hanskane er gode å ha til hagearbeidet
 koma sér vel við <hana>
 
 innynda seg hos <henne>
 6
 
 koma + að
 
 a
 
 koma að honum <þar>
 
 overraska <han> <der>
 hann kom að henni í rúminu með öðrum manni
 
 han overraska henne i senga med ein annan mann
 b
 
 koma að <málinu>
 
 vera innblanda i <saka>
 vera involvert i <saka>
 stjórnarandstaðan hefur einnig komið að gerð frumvarpsins
 
 opposisjonen har også vore med på utforminga av proposisjonen
 koma að <þessu>
 
 komma inn på <det>
 ég kem að þessu síðar í erindinu
 
 eg kjem inn på dette seinare i føredraget
 c
 
 koma sér að <þessu>
 
 komma i gang med <det>
 ég kom mér ekki að því að vaska upp
 
 eg orka ikkje å ta fatt på oppvasken
 koma sér að verki
 
 setja i gang
 d
 
 koma <þessu> að
 
 objekt: dativ
 gjera oppmerksom på <det>
 påpeika <det>
 ég vil gjarnan koma því að að leikritið er ekki bara fyrir börn
 
 eg vil gjera merksam på at stykket ikkje berre er tenkt for born
 e
 
 koma langt að
 
 komma langvegsfrå
 f
 
 röðin er komin að <henni>
 
 <ho> står for tur
 það kemur að <henni>
 
 det er <hennar> tur
 það er komið að þér að búa til kaffið
 
 det er din tur til å laga/koka kaffi
 það kemur að <þessu>
 
 <det> kjem til å skje
 <tida> er snart inne
 bráðum kemur að því að þakið verður málað
 
 taket blir snart måla
 7
 
 koma + af
 
 objekt: dativ
 a
 
 koma <verkinu> af
 
 få <arbeidet> gjort
 fullføra <arbeidet>
 b
 
 koma <verkefninu> af stað
 
 starta opp <prosjektet>
 setja i gang <prosjektet>
 koma af stað <illindum>
 
 stella i stand <bråk>
 8
 
 koma + á
 
 a
 
 koma á <reglulegum fundum>
 
 objekt: dativ
 innføra <regelmessige møte>
 reynt hefur verið að koma á jafnrétti kynjanna
 
 ein har prøvt å innføra likestilling mellom kjønna
 b
 
 objekt: dativ
 grunnleggja
 skipa
 etablera
 starta (opp)
 oppretta
 koma á fót <nýrri starfsemi>
 
 etablera <ei ny verksemd>
 koma á stofn <skóla>
 
 oppretta <ein skule>
 koma <fyrirtækinu> á laggirnar
 
 starta opp <firmaet>
 c
 
 það kom á hana
 9
 
 koma + á móts við
 
 koma á móts við <þá>
 
 komma til møtes med <dei>
 göngustígum hefur verið fjölgað til að koma á móts við útivistarfólk
 
 ein har lagt fleire gangstigar for å komma til møtes med friluftsfolk
 10
 
 koma + fram
 
 a
 
 koma fram
 
 opptre
 margar frægar hljómsveitir komu fram á tónleikunum
 
 det var mange berømte band som opptredde på konserten
 b
 
 koma fram
 
 komma til rette
 dukka opp
 bli funnen
 stúlkan sem hvarf er komin fram
 
 jenta som forsvann, er komen til rette
 c
 
 <spádómurinn> kemur fram
 
 <spådommen> går i oppfylling
 d
 
 <gallinn> kemur fram
 
 <feilen> viser seg
 e
 
 <þetta> kemur fram <í skýrslunni>
 
 <det> går fram av <rapporten>
 <det> kjem fram i <rapporten>
 f
 
 koma <vel> fram við <hana>
 
 behandla <henne> <godt>
 vera <vennleg> mot <henne>
 forstjórinn hefur alltaf komið vel fram við starfsfólkið
 
 sjefen har alltid vore grei med dei tilsette
 11
 
 koma + frá
 
 a
 
 koma <verkinu> frá
 
 avslutta <arbeidet>
 gjera ferdig <arbeidet>
 b
 
 koma <ráðherranum> frá
 
 avsetja <ministeren>
 12
 
 koma + fyrir
 
 a
 
 <þetta> kemur fyrir
 
 <det> skjer
 <det> hender
 af hverju er sjúkrabíll hér, hvað kom fyrir?
 
 kvifor er det ein sjukebil her? Kva har hendt?
 <þetta> kemur fyrir <hana>
 
 <det> skjer (med/for <henne>)
 <det> hender (med/for <henne>)
 <ho> kjem ut for <det>
 það kemur stundum fyrir mig að gleyma lyklunum
 
 det kjem stundom føre at eg gløymer nøklane
 b
 
 koma <dótinu> fyrir
 
 finna plass til <tinga>
 få plassert <tinga>
 hann átti erfitt með að koma hjólinu sínu fyrir á gangstéttinni
 
 han hadde problem med å finna ein plass til sykkelen på fortauet
 c
 
 koma sér fyrir
 
 komma på plass
 komma i orden
 installera seg
 hún er að koma sér fyrir í nýju íbúðinni
 
 ho held på å installera seg i den nye leilegheita
 d
 
 koma <vel> fyrir
 
 gjera eit <godt> inntrykk
 nýi ráðherrann kemur ekkert illa fyrir
 
 den nye statsråden gjer slett ikkje noko dårleg inntrykk
 e
 
 <orðið> kemur fyrir
 
 <ordet> førekjem
 <ordet> blir brukt
 starfsheitið kemur fyrst fyrir á 18. öld
 
 yrkestittelen blei først brukt på 1700-talet
 f
 
 koma <henni> ekki fyrir sig
 
 ikkje kunna plassera <henne>
 ikkje komma på kven <ho> er
 ég kem því ekki fyrir mig hvað hann heitir
 
 eg kjem ikkje på kva han heiter
 13
 
 koma + heim
 
 <þetta> kemur heim við <útreikningana>
 
 <det> stemmer med <berekningane>
 uppgötvanir fornleifafræðinga koma heim við fornar sagnir
 
 funna til arkeologane stemmer overeins med gamle fråsegner
 <þetta> kemur heim og saman við <það>
 
 <det> stemmer overeins med <dette>
 lýsingar vitna komu heim og saman við útlit þjófsins
 
 vitneforklaringane stemde godt med utsjånaden til tjuven
 14
 
 koma + inn
 
 kom inn!
 
 kom inn!
 koma <þessu> inn hjá <henni>
 
 få <det> inn i hovudet på <henne>
 få <henne> til å forstå <det>
 15
 
 koma + inn á
 
 koma inn á <þetta>
 
 komma inn på <det>
 nemna <det>
 ráðherrann kom inn á umhverfismál í ræðu sinni
 
 ministeren kom inn på miljøspørsmål i talen sin
 16
 
 koma + í
 
 objekt: dativ
 a
 
 koma <honum> í <vanda>
 
 skapa <problem> for <han>
 þau hafa komið sér í miklar skuldir
 
 dei har pådradd seg stor gjeld
 b
 
 koma <starfseminni> í gang
 
 få i gang <verksemda>
 17
 
 koma + í kring
 
 koma <þessu> í kring
 
 ordna <det>
 gjennomføra <det>
 hann kom því í kring að þeim yrði boðið í veisluna
 
 han ordna det slik at dei blei bedne på festen
 18
 
 koma + með
 
 a
 
 koma með (honum)
 
 bli med (han)
 hún ætlar að koma með mér í leikhúsið
 
 ho skal bli med meg på teateret
 ég ætla í gönguferð, kemur þú með?
 
 eg skal gå ein tur, vil du bli med?
 b
 
 koma með <bókina>
 
 ta med <boka>
 ha med <boka>
 allir gestirnir komu með eitthvert snarl
 
 alle gjestene hadde med seg snacks
 c
 
 koma með <tillögu>
 
 komma med <eit forslag>
 einn fundarmanna kom með góða hugmynd
 
 ein av møtedeltakarane kom med ein god idé
 19
 
 koma + niður á
 
 a
 
 <sparnaðaraðgerðirnar> koma niður á <fötluðum>
 
 <sparetiltaka> råkar <dei funksjonshemma>
 b
 
 koma sér niður á <góða lausn>
 
 einast om <ei god løysing>
 samla seg om <ei god løysing>
 20
 
 koma + nærri
 
 koma nærri <deilunni>
 
 vera part i <konflikten>
 blanda seg i <konflikten>
 21
 
 koma + saman
 
 a
 
 <nemendur> koma saman
 
 <elevane> møtest
 <elevane> samlar seg
 læknar spítalans komu saman til fundar
 
 legane på sjukehuset samla seg til møte
 fjöldi manns var saman kominn í miðbænum
 
 det hadde samla seg mange menneske i sentrum
 b
 
 koma sér saman um <skipulagið>
 
 objekt: dativ
 bli einige om <organiseringa>
 nemendurnir gátu ekki komið sér saman um skemmtidagskrána
 
 elevane kunne ikkje bli einige om programmet for festen
 c
 
 <þeim> kemur <vel> saman
 
 subjekt: dativ
 <dei> kjem <godt> ut av det med kvarandre
 bræðrunum tveimur hefur alltaf komið illa saman
 
 dei to brødrene har aldri komme godt ut av det med kvarandre
 d
 
 koma saman <ræðu>
 
 setja saman <ein tale>
 skriva <ein tale>
 22
 
 koma + til
 
 a
 
 <verðhækkunin> kemur til af <þessu>
 
 <prisauken> kjem av <dette>
 <prisauken> skuldast <dette>
 hvað kemur til?
 
 korleis kan det ha seg?
 kva kjem det av?
 kva er grunnen til det?
 hvað kemur til að hann er orðinn svona hógvær?
 
 korleis kan det ha seg at han har blitt så beskjeden?
 b
 
 koma til
 
 komma seg
 bli betre/frisk
 gróðurinn er allur að koma til eftir veturinn
 
 vegetasjonen er i ferd meg å komma seg etter vinteren
 c
 
 koma til
 
 bli til
 bli danna
 hún hefur kosið flokkinn eftir að hann kom til
 
 ho har stemt på partiet sidan det blei danna
 koma til sögunnar
 
 bli til
 oppstå
 komma inn i bildet
 skrifað var á skinn áður en pappír kom til sögunnar
 
 før papiret kom inn i bildet, skreiv ein på pergament
 d
 
 koma til með að <iðrast þessa>
 
 komma til å <angra på det>
 við komum til með að bjóða upp á hvalaskoðun í sumar
 
 i sommar kjem me til å tilby kvalsafari
 e
 
 þykja/finnast <mikið> til koma
 
 vera <svært> begeistra
 vera <veldig> imponert
 þau skoðuðu safnið en fannst heldur lítið til koma
 
 dei gjekk på museet, men blei ikkje særleg imponerte
 f
 
 það kemur til <átaka>
 
 det bryt ut <kamp>
 det kjem til <slagsmål/handgemeng>
 það kom til slagsmála fyrir utan krána
 
 det kom til slagsmål utanfor kneipa
 23
 
 koma + til móts við
 
 koma til móts við <hana>
 
 komma til møtes med <henne>
 reynt er að koma til móts við kröfur neytenda
 
 ein prøver å komma til møtes med krava til forbrukarane
 24
 
 koma + undan
 
 objekt: dativ
 a
 
 koma <peningunum> undan
 
 lura unna <pengane>
 b
 
 koma sér undan <verkinu>
 
 unndra seg <arbeidet>
 lura seg unna <arbeidet>
 ráðherrann kom sér undan því að svara spurningunni
 
 statsråden vreid seg unna spørsmålet
 25
 
 koma + upp
 
 a
 
 sólin/tunglið kemur upp
 
 sola/månen står opp
 b
 
 <krókusarnir> koma upp
 
 <krokusane> spirer
 c
 
 koma sér upp <vinnustofu>
 
 skaffa seg <ein verkstad/eit atelier>
 íbúar héraðsins hafa komið sér upp félagsheimili
 
 innbyggjarane i distriktet har skaffa seg eit forsamlingshus
 d
 
 það kemur upp <ný staða>
 
 det oppstår <ein ny situasjon>
 við hringjum í húsvörðinn ef eitthvert vandamál kemur upp
 
 me ringjer vaktmeisteren om det oppstår problem
 26
 
 koma + upp á
 
 það kemur <ekkert> upp á
 
 det skjer/hender <ikkje noko>
 kom nokkuð upp á meðan ég var í burtu?
 
 har det hendt noko medan eg var borte?
 27
 
 koma + upp um
 
 koma upp um <þjófinn>
 
 avsløra <tjuven>
 28
 
 koma + út
 
 a
 
 <bókin> kemur út
 
 <boka> kjem ut
 b
 
 <þetta> kemur <einkennilega> út
 
 <det> ser <rart> ut
 ljósmyndin kom vel út á prenti
 
 bildet såg fint ut på trykk
 29
 
 koma + út úr
 
 <verslunin> kemur <vel> út úr <könnuninni>
 
 <butikken> kjem <godt> ut av <undersøkinga>
 30
 
 koma + við
 
 a
 
 koma við <þetta>
 
 røra <det>
 ta på <det>
 það er bannað að koma við listaverkin
 
 det er forbode å røra kunstverka
 b
 
 koma við <þar>
 
 stikka innom <der>
 ta ein stopp <der>
 hún kom við í banka á leiðinni heim
 
 ho stakk innom banken på heimvegen
 c
 
 <þetta> kemur <þér> ekki við
 
 <det> har ikkje <du> noko med
 <det> vedkjem ikkje <deg>
 31
 
 koma + yfir
 
 a
 
 hvað kom yfir <hana>?
 
 kva gjekk det av <henne>?
 kva var det som stakk <henne>?
 ég veit ekki hvað kom yfir mig en ég byrjaði að æpa
 
 eg veit ikkje kva som gjekk av meg, men plutseleg byrja eg å skrika
 b
 
 andinn kemur yfir <hana>
 
 <ho> får ånda over <seg>
  
 koma í veg fyrir <innbrot>
 
 forhindra <innbrot>
 førebyggja <innbrot>
 komast, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík