ISLEX - ordboka
Árni Magnússon-instituttet for islandske studier
velg ordbok:
eiga v info
 
uttale
 bøying
 objekt: akkusativ
 1
 
 (vera eigandi)
 ha, eie
 hann á hús og bíl
 
 han har hus og bil
 þau eiga mikla peninga
 
 de har mye penger
 hann átti litla prentsmiðju
 
 han eide et lite trykkeri
 við eigum enga mynd af henni
 
 vi har ikke noe bilde av henne
 þú mátt eiga þessa bók
 
 du kan få denne boka
 2
 
 (eiga fjölskyldu o.þ.h.)
  (om slektninger og nære relasjoner)
 ha
 hún á tvo bræður
 
 hun har to brødre
 þau eiga fjögur börn
 
 de har fire barn
 3
 
 (fæða barn)
 , føde
 hún átti drenginn um nóttina
 
 hun fødte gutten om natta
 gutten hennes ble født om natta
 4
 
 (eiga aðild)
 være, ha
 eiga þátt í <verkefninu>
 
 være involvert i <prosjektet>
 ta del i <prosjektet>
 hann á eflaust þátt í bankaráninu
 
 han har uten tvil vært delaktig i bankranet
 eiga hlut að máli
 
 være part i saken
 eiga frumkvæði(ð) að <hugmyndinni>
 
 være opphavsmann til <ideen>
 eiga möguleika á <fjárstyrk>
 
 ha sjanse til å <få økonomisk støtte>
 eiga upptökin að <þessum ráðagerðum>
 
 stå bak <disse planene>
 <þeir> eiga <ýmislegt> sameiginlegt
 
 <de> har <litt av hvert> til felles
 5
 
 objekt: dativ + akkusativ
 eiga sér <draum>
 
 ha en <drøm>
 ég á mér þá von að geta flutt í sveitina
 
 jeg drømmer om å flytte på landet
 jeg har en drøm om å flytte på bygda
 6
 
 láta <hana> eiga sig
 
 overse <henne>
 ikke bry seg om <henne>
 la <henne> være i fred
 þegar stelpan er með frekju læt ég hana eiga sig
 
 når jenta er obstanasig, overser jeg henne
 láta <þetta> eiga sig
 
 la <det> stå
 la <det> (bare) være
 látum uppvaskið bara eiga sig þangað til á morgun
 
 vi lar oppvasken bare stå til i morgen
 7
 
 eiga <þetta> skilið
 
 fortjene <dette>
 <hann> má eiga það
 
 det skal <han> ha
 8
 
 (táknar skyldu)
   (modalt hjelpeverb ved plikt eller anmodning)
 skulle, måtte, burde
 hann á að mæta í vinnuna klukkan átta
 
 han må stille på jobb klokka åtte
 hún á að búa til kaffið í dag
 
 hun skal trakte kaffen i dag
 det er hennes tur til å lage kaffe i dag
 við eigum að loka öllum gluggum
 
 vi må lukke alle vinduene
 ætti ég að biðja hana afsökunar?
 
 burde jeg be henne om unnskyldning?
 9
 
 (táknar óvissu)
   (modalt hjelpeverb ved usikkerhet)
 skulle
 hann á að heita besti vinur minn!
 
 og han skal liksom være min beste venn!
 hvað eiga þessar myndir að tákna?
 
 hva skal disse bildene forestille?
 hún á að hafa stolið bílnum og skemmt hann
 
 hun skal ha stjålet bilen og ødelagt den
 10
 
 eiga + að
 
 a
 
 eiga <hana> að
 
 ha <henne> (å støtte seg til)
 kunne gå til <henne>;
 være i familie med <henne>
 við eigum hana að ef við lendum í vandræðum
 
 vi kan henvende oss til henne om vi får problemer
 b
 
 vera eins og <hún> á að sér að vera
 
 hann var daufari en hann átti að sér að vera
 11
 
 eiga + eftir
 
 eiga eftir að <vökva blómin>
 
 ha igjen å <vanne blomstene>
 eiga eftir <tvo kafla>
 
 ha <to kapitler> igjen
 í lok mánaðarins átti hann næstum ekkert eftir af kaupinu sínu
 
 mot slutten av måneden hadde han nesten ikke noe igjen av lønna si
 12
 
 eiga + fyrir
 
 eiga fyrir <nýjum skóm>
 
 ha råd til <nye sko>
 hann er svo blankur að hann á ekki fyrir bíómiða
 
 han er så blakk at han ikke har råd til å gå på kino
 13
 
 eiga + heima
 
 eiga heima <í Osló>
 
 bo i <Oslo>
 holde til <i Oslo>
 eiga (ekki) heima <þarna>
 
 (ikke) passe inn <der>
 (ikke) høre hjemme <der>
 svona ljótur sófi á ekki heima í svona flottri stofu
 
 en slik stygg sofa passer ikke inn i en så fin stue
 14
 
 eiga + hjá
 
 eiga <100 krónur> hjá <henni>
 
 ha <100 kroner> til gode hos <henne>
 15
 
 eiga + inni
 
 eiga inni <ógreidd laun>
 
 ha <lønn> til gode
 við eigum inni heimboð hjá henni
 
 hun skylder oss en invitasjon
 vi har en invitasjon til gode hos henne
 16
 
 eiga + í
 
 a
 
 eiga í <vandræðum>
 
 ha <problemer>
 þeir áttu í erfiðleikum með að fá bankalán
 
 de hadde problemer med å få banklån
 b
 
 eiga í <ófriði>
 
 ligge i <strid>
 være i <konflikt>
 þau hafa átt í deilu við nágrannana
 
 de har vært i konflikt med naboene
 c
 
 eiga <hlut> í <fyrirtækinu>
 
 ha <del> i <firmaet>
 ha <andel> i <firmaet>
 være medeier i <firmaet>
 hún átti ekkert í húsnæðinu sem hún bjó í
 
 hun eide ikke boligen hun bodde i
 hun var ikke andelseier i huset der hun bodde
 d
 
 eiga í sig og á
 
 ha så man klarer seg
 ha til mat og klær
 17
 
 eiga + með
 
 a
 
 eiga <erfitt> með <þetta>
 
 ha <problemer> med <dette>
 ha <vansker> med <dette>
 hún á bágt með að ganga upp stiga
 
 hun har problemer med å gå opp trapper
 þið eigið auðvelt með að finna hótelið
 
 dere kommer til å finne hotellet uten problem
 b
 
 eiga ekkert með að <koma hingað>
 
 ikke ha noen rett til å <komme hit>
 ikke ha noe <her> å gjøre
 18
 
 eiga + saman
 
 a
 
 <vinirnir> eiga <vel> saman
 
 <vennene> passer <godt> sammen
 <vennene> har <mye> til felles
 litirnir í stofunni eiga ágætlega saman
 
 fargene i stua passer godt sammen
 b
 
 eiga <íbúðina> saman
 
 eie <leiligheten> sammen
 19
 
 eiga + til
 
 a
 
 eiga til <sykur>
 
 ha <sukker>
 búðin átti ekki til hrökkbrauð
 
 det var fritt/tomt for knekkebrød på butikken
 b
 
 eiga ekki til <öfund>
 
 ikke være det skapte grann <sjalu>
 ikke være det spor <sjalu>
 c
 
 eiga <þetta> til
 
 gjøre <dette> av og til
 við eigum það til að fara í fjallgöngur
 
 av og til går vi på fjelltur
 20
 
 eiga + undir
 
 eiga allt undir <velvild hans>
 
 være avhengig av <hans velvilje>
 21
 
 eiga + við
 
 a
 
 eiga við <þetta>
 
 mene <dette>
 ég átti við að þeir gætu orðið gjaldþrota
 
 det jeg mente, var at de kan gå konkurs
 hvað áttu við?
 
 hva mener du (med det)?
 b
 
 <svona klæðnaður> á <ekki> við
 
 <en slik påkledning> passer seg <ikke>
 í svona veislu á vel við að halda stutta ræðu
 
 på en slik fest passer det godt å holde en liten tale
 <þetta> á <vel> við <hana>
 
 <dette> passer <henne> <godt>
 <dette> er noe for <henne>
 þessi vinna átti ekki við mig
 
 denne jobben var ikke noe for meg
 það á vel við hann að búa einn
 
 det passer ham bra å bo alene
 c
 
 <lampinn> á <vel> við <skrifborðið>
 
 <lampen> passer <bra> til <skrivebordet>
 þessi hárgreiðsla á vel við síðan kjól
 
 denne frisyren passer godt til en fotsid kjole
 d
 
 eiga við <pappírana>
 
 rote i <papirene>
 hver hefur átt við myndavélina mína?
 
 hvem har fiklet med fotoapparatet mitt?
 e
 
 eiga við <vanheilsu> að stríða
 
 ha problemer med <helsa>
 ha <svak helse>
 eigast, v
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík