ISLEX - ordboka
Árni Magnússon-instituttet for islandske studier
velg ordbok:
gera v info
 
uttale
 bøying
 objekt: akkusativ
 1
 
 (aðhafast)
 gjøre
 hvað ertu að gera?
 
 hva gjør du?
 hva holder du på med?
 hún gerði þetta ekki viljandi
 
 hun gjorde det ikke med vilje
 við ætlum ekki að gera neitt sérstakt í kvöld
 
 vi skal ikke gjøre noe spesielt i kveld
 hvað get ég gert fyrir þig?
 
 hva kan jeg gjøre for deg?
 hva kan jeg hjelpe deg med?
 gera eitthvað í málinu
 
 gjøre noe med saken
 gera sitt besta
 
 gjøre sitt beste
 gera sitt til að <hjálpa til>
 
 gjøre sitt for å <hjelpe til>
 gera <mikið> af því að <ferðast>
 
 <reise> mye
 være <mye> på <reise>
 gerðu það (fyrir mig)
 
 vær så snill
 leyfðu mér að eiga hvolpinn, gerðu það
 
 kan jeg ikke få beholde valpen? Vær så snill!
 hafa <lítið> að gera
 
 <ikke> ha <mye> å gjøre
 það er <mikið> að gera
 
 det er <mye> å gjøre
 det er <travelt>
 2
 
 (búa til)
 lage
 gjøre
 hann hefur gert tvær kvikmyndir
 
 han har laget to filmer
 hún gerir frábæra lifrarkæfu
 
 hun lager fantastisk leverpostei
 hann gerði tvær villur á prófinu
 
 han gjorde to feil på eksamen
 3
 
 (starfa)
 gjøre
 arbeide med
 hvað gerir pabbi hennar?
 
 hva gjør faren hennes?
 hva arbeider faren hennes med?
 hann gerir ekki neitt, hann er atvinnulaus
 
 han gjør ingenting, han er arbeidsløs
 4
 
 (láta verða)
 gjøre
 hún er að gera hann brjálaðan
 
 hun er i ferd med å gjøre ham gal
 þau gerðu eldhúsið stórglæsilegt
 
 de pusset opp kjøkkenet veldig fint
 skvetta af ólífuolíu gerir matinn enn betri
 
 en skvett olivenolje gjør maten enda bedre
 gera hreint
 
 gjøre rent
 5
 
 (staðgengill sagnliðar)
   (som proverb:)
 gjøre
 ég ætlaði að vökva garðinn en ég gerði það ekki
 
 jeg ville vanne hagen, men gjorde det ikke
 hana langaði að skamma drenginn en hún gat ekki gert það
 
 hun hadde lyst til å skjenne på gutten, men fikk seg ikke til det
 hann prjónar stundum, hann gerir það sér til gamans
 
 noen ganger strikker han; han gjør det bare for moro skyld
 6
 
 (valda miska)
 objekt: dativ + akkusativ
 gjøre
 hann hefur ekki gert mér neitt
 
 han har ikke gjort meg noe
 hún gerði honum þann óleik að reykja inni
 
 det irriterte ham voldsomt at hun røkte innendørs
 7
 
 (hafa áhrif)
 objekt: dativ + akkusativ
 gjøre
 þetta jurtate gerir þér gott
 
 denne urteteen vil gjøre deg godt
 8
 
 <honum> er gert að <greiða sekt>
 
 <han> er pliktig til å <betale bot>
 9
 
 það gerir <byl>
 
 det blir <snøstorm>
 um kvöldið gerði mikið óveður
 
 om kvelden ble det et voldsomt uvær
 10
 
 gera + að
 
 a
 
 gera <hana> að <framkvæmdastjóra>
 
 gjøre <henne> til administrerende direktør
 b
 
 gera að fiski
 
 rense fisk
 gera að <sárinu>
 
 forbinde <såret>
 c
 
 geta ekki að þessu gert
 
 ikke kunne gjøre noe for det
 ég get ekki að því gert þó að fluginu hafi seinkað
 
 jeg kan ikke hjelpe for at flyet er forsinket
 11
 
 gera + af
 
 a
 
 gera <eitthvað> af sér
 
 gjøre noe ulovlig
 þeir segjast ekki hafa gert neitt af sér
 
 de sier at de ikke har gjort noe ulovlig
 b
 
 hvað hef ég gert af <pennanum mínum>?
 
 hvor har jeg gjort av <pennen min>?
 c
 
 <hann> veit ekki hvað <hann> á af sér að gera
 
 <han> vet ikke hva <han> skal ta seg til
 12
 
 gera + á
 
 gera á sig
 
 gjøre i buksa
 gjøre på seg
 13
 
 gera + fyrir
 
 gera sér lítið fyrir og <skora 10 mörk>
 
 <score ti mål> som om ingenting var
 14
 
 gera + í
 
 gera í því að <vera leiðinlegur>
 
 gå inn for å <være kjedelig>
 15
 
 gera + með
 
 gera <ekkert> með <þetta>
 
 <ikke> gjøre <noe> med <det>
 16
 
 gera + til
 
 a
 
 <þetta> gerir ekkert til
 
 <det> gjør ingenting
 <det> gjør ikke noe
 það gerir ekkert til þótt þú verðir svolítið seinn
 
 det gjør ikke noe om du blir litt sen
 fötin mín blotnuðu en það gerði ekkert til
 
 klærne mine ble våte, men det gjorde ingenting
 b
 
 gera sig til
 
 gjøre seg til
 hún gerir sig til fyrir strákunum
 
 hun gjør seg til for guttene
 17
 
 gera + um
 
 það er um að gera
 
 det er om å gjøre
 það er um að gera að nýta tímann vel
 
 det er om å gjøre å bruke tiden godt
 18
 
 gera + upp
 
 a
 
 gera upp <húsið>
 
 pusse opp <huset>
 íbúðin hefur verið gerð upp á smekklegan hátt
 
 leiligheten er pusset opp på en smakfull måte
 b
 
 gera upp
 
 gjøre opp (regningen/for seg)
 við gerðum upp við þjóninn og fórum út
 
 vi gjorde opp med servitøren og gikk
 c
 
 gera <þetta> upp við sig
 
 gjøre seg opp en mening om <det/saken>
 bestemme seg for <det>
 ég gat ekki gert upp við mig hvor húfan væri flottari
 
 jeg kunne ikke bestemme meg for hvilken av de to luene som var finest
 d
 
 gera sér upp <veikindi>
 
 late som om <en er syk>
 19
 
 gera + upp á milli
 
 gera upp á milli <þeirra>
 
 gjøre forskjell på <dem>
 hún gerir ekki upp á milli barnanna sinna
 
 hun gjør ikke forskjell på barna sine
 geta ekki gert upp á milli <þessara tveggja málverka>
 
 ikke kunne velge mellom <de to maleriene>
 20
 
 gera + úr
 
 a
 
 gera saft úr <berjum>
 
 lage saft av <bær>
 hún gerði bát úr dagblaðinu
 
 hun laget en papirbåt av avisen
 b
 
 gera lítið úr <honum>
 
 overse <ham>
 ikke ense <ham>
 c
 
 gera <mikið> úr <vandamálinu>
 
 overdrive <problemet>
 gjøre <problemet> <større> enn det er
 hann gerði lítið úr bakveiki sinni
 
 han bagatelliserte ryggproblemene sine
 d
 
 gera gott úr <öllu>
 
 gjøre det beste ut av <det>
 21
 
 gera + út
 
 gera út <bát>
 
 ruste ut og/eller eie <en (fiske)båt>
 være (fiskebåt)reder
 22
 
 gera + út af við
 
 gera út af við <hana>
 
 gjøre det av med <henne>
 fyrirlesarinn var að gera út af við mig af leiðindum
 
 jeg holdt på å dø av kjedsomhet av den foreleseren
 23
 
 gera + út um
 
 gera út um <þetta>
 
 avgjøre <det>
 þeir ætluðu að gera út um deiluna með slagsmálum
 
 de ville la knyttnevene avgjøre saken
 24
 
 gera + við
 
 a
 
 gera við <kranann>
 
 reparere <krana>
 hann gat ekki gert við kassettutækið
 
 han kunne/klarte ikke å reparere kassettspilleren
 b
 
 gera vel við <hana>
 
 behandle <henne> godt
 c
 
 geta <lítið> gert við <þessu>
 
 <ikke> kunne gjøre <stort> med <det>
 gerðu svo vel
 
 vær så god
 má ég fá saltið? - gerðu svo vel
 
 kan du gi meg saltet? - vær så god!
 gerið þið svo vel að koma inn
 
 vær så god og kom inn
 gerast, v
 gerður, adj
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík