|
uttale |
| beyging |
| 1 |
|
| (stjórna) | | objekt: dativ | | bestemme | | forstjórinn ræður öllu í fyrirtækinu | |
| direktøren bestemmer alt i bedriften |
| | ég ræð vinnutíma mínum | |
| jeg bestemmer selv når jeg jobber |
| | þú mátt ráða hvað verður í matinn | |
| du får bestemme hva vi skal ha til middag |
| | við ráðum ekki veðrinu | |
| vi rår ikke over været |
| | ráða engu um <þetta> | |
| ikke rå over <det> | | gjaldkerinn ræður engu um starfsemi bankans | |
| kassereren rår ikke over bankdriften |
|
| | ráða ferðinni | |
| bestemme ferden | | hann lét hestinn ráða ferðinni | |
| han lot hesten bestemme ferden |
|
| | ráða lögum og lofum | |
| herske, styre | | herforingjar ráða lögum og lofum í landinu | |
| generalene sitter på makten i landet |
|
| | ráða ríkjum | |
| regjere, herske, styre | | konungurinn réð ríkjum í Noregi | |
| i Norge hersket kongen |
|
| | ráða úrslitum | |
| avgjøre, beslutte | | við keyptum hornsófann, liturinn á honum réð úrslitum | |
| vi kjøpte hjørnesofaen, fargen var utslagsgivende |
|
| | þú rétt ræður því | |
| du skulle bare våge | | þú rétt ræður hvort þú segir frá þessu! | |
| du skulle bare våge å fortelle det! |
|
|
|
| 2 |
|
| (ráðleggja) | | objekt: dativ | | rå, anbefale | | ég réð honum að fara til læknis | |
| jeg rådet ham til å gå til legen |
| | ráða <honum> frá <þessu> | |
| rå <ham> fra <det> | | hann ræður mér frá að fara í langa sjóferð | |
| han rår meg fra å dra på en lang seilas |
|
|
|
| 3 |
|
| (ráða til starfa) | | objekt: akkusativ | | ansette | | skólinn ætlar að ráða fjóra nýja kennara | |
| skolen kommer til å ansette fire nye lærere |
| | hún réð sig sem þernu hjá drottningunni | |
| hun ble ansatt som dronningens hoffdame |
| | ráða <hana> í vinnu | |
| ansette <henne> |
| | ráða <fólk> til starfa | |
| ansette <personale> |
|
|
| 4 |
|
| (um þraut o.fl.) | | objekt: akkusativ | | løse, tyde, finne svar | | hann gat ekki ráðið gátuna | |
| han kunne ikke løse gåten |
| | hún ræður stundum drauma fyrir fólk | |
| av og til tyder hun folks drømmer |
| | ráða í <skriftina> | |
| tyde <skriften> |
|
|
| 5 |
|
| objekt: akkusativ | | ráða <þetta> af <orðum hans> | |
| tolke <ordene hans> på <den måten> |
|
|
| 6 |
|
| ráða sér ekki | |
| ikke klare å beherske seg | | börnin réðu sér ekki fyrir gleði | |
| barna holdt på å gå ut av sitt gode skinn av glede |
|
|
|
| 7 |
|
| ráða + af | |
| objekt: akkusativ | | ráða <hann> af dögum | |
| ta <ham> av dage | | myrde <ham> | | forsetinn var ráðinn af dögum árið 1980 | |
| presidenten ble myrdet i 1980 |
|
|
|
|
| 8 |
|
| ráða + fram úr | |
| ráða fram úr <erfiðleikunum> | |
| finne en løsning på <problemene> |
|
|
|
| 9 |
|
| ráða + fyrir | |
| ráða fyrir <landinu> | |
| styre <landet> | | rå over <riket> | | Spánverjar réðu fyrir miklum flota | |
| spanjolene rådde over en stor flåte |
|
|
|
|
| 10 |
|
| ráða + við | |
| ráða við <andstæðinginn> | |
| holde styr på <motstanderen> | | hann ræður vel við hinn strákinn og er ekkert hræddur | |
| han takler fint den andre gutten og er overhodet ikke redd |
|
| | ráða við <starfið> | |
| mestre <jobben> | | nemendurnir ráða ekki við svona erfið dæmi | |
| elevene greier ikke så store regnestykker |
|
|
|
|
| 11 |
|
| ráða + yfir | |
| hafa yfir að ráða/ráða yfir <góðum tækjabúnaði> | |
| ha godt <teknisk utstyr> til rådighet | | hún ræður yfir miklum auðæfum sem aðalerfinginn | |
| som hovedarving disponerer hun over en stor formue |
| | fyrirtækið ræður yfir frábæru starfsfólki | |
| virksomheten har svært gode folk til rådighet |
|
|
|
|
| ráðast, v |
| ráðinn, adj |
| ráðandi, adj |