|
uttal |
| beyging |
| 1 |
|
| (stjórna) | | objekt: dativ | | bestämma | | råda (över något) | | forstjórinn ræður öllu í fyrirtækinu | |
| VD:n bestämmer allting i företaget |
| | ég ræð vinnutíma mínum | |
| jag råder själv över min arbetstid |
| | þú mátt ráða hvað verður í matinn | |
| du får bestämma vad vi ska ha till middag |
| | við ráðum ekki veðrinu | |
| vi råder inte över vädret |
| | ráða engu um <þetta> | |
| inte ha något att säga till om beträffande <detta> | | gjaldkerinn ræður engu um starfsemi bankans | |
| kassören har inget att säga till om när det gäller bankens verksamhet |
|
| | ráða ferðinni | |
| styra färden | | hann lét hestinn ráða ferðinni | |
| han lät hästen styra färden |
|
| | ráða lögum og lofum | |
| sitta på makten | | härska | | herforingjar ráða lögum og lofum í landinu | |
| generalerna sitter på makten i landet |
|
| | ráða ríkjum | |
| regera | | härska över | | konungurinn réð ríkjum í Noregi | |
| konungen härskade över Norge |
|
| | ráða úrslitum | |
| avgöra | | við keyptum hornsófann, liturinn á honum réð úrslitum | |
| vi köpte hörnsoffan, det var färgen som avgjorde |
|
| | þú rétt ræður því | |
| du skulle bara våga! | | þú rétt ræður hvort þú segir frá þessu! | |
| du skulle bara våga berätta det här! |
|
|
|
| 2 |
|
| (ráðleggja) | | objekt: dativ | | råda | | rekommendera | | tillråda | | ég réð honum að fara til læknis | |
| jag rådde honom att gå till doktorn |
| | ráða <honum> frá <þessu> | |
| avråda <honom> från <det där> | | hann ræður mér frá að fara í langa sjóferð | |
| han avråder mig från att göra en lång kryssning |
|
|
|
| 3 |
|
| (ráða til starfa) | | objekt: ackusativ | | anställa | | skólinn ætlar að ráða fjóra nýja kennara | |
| skolan kommer att anställa fyra nya lärare |
| | hún réð sig sem þernu hjá drottningunni | |
| hon tog anställning som drottningens hovdam |
| | ráða <hana> í vinnu | |
| anställa <henne> |
| | ráða <fólk> til starfa | |
| anställa <personal> |
|
|
| 4 |
|
| (um þraut o.fl.) | | objekt: ackusativ | | lösa | | tyda | | hann gat ekki ráðið gátuna | |
| han kunde inte lösa gåtan |
| | hún ræður stundum drauma fyrir fólk | |
| hon tyder ibland drömmar åt folk |
| | ráða í <skriftina> | |
| tyda <tecknen> |
|
|
| 5 |
|
| objekt: ackusativ | | ráða <þetta> af <orðum hans> | |
| förstå <hans> ord <på det sättet> |
|
|
| 6 |
|
| ráða sér ekki | |
| inte kunna behärska sig | | börnin réðu sér ekki fyrir gleði | |
| barnen var alldeles till sig av glädje |
|
|
|
| 7 |
|
| ráða + af | |
| objekt: ackusativ | | ráða <hann> af dögum | |
| ta <honom> av daga | | mörda <honom> | | forsetinn var ráðinn af dögum árið 1980 | |
| presidenten mördades 1980 |
|
|
|
|
| 8 |
|
| ráða + fram úr | |
| ráða fram úr <erfiðleikunum> | |
| hitta en lösning på <problemen> |
|
|
|
| 9 |
|
| ráða + fyrir | |
| ráða fyrir <landinu> | |
| styra <landet> | | råda över <landet> | | Spánverjar réðu fyrir miklum flota | |
| spanjorerna rådde över en stor flotta |
|
|
|
|
| 10 |
|
| ráða + við | |
| ráða við <andstæðinginn> | |
| klara av <motståndaren> | | hann ræður vel við hinn strákinn og er ekkert hræddur | |
| han klarar av den andra killen och är inte det minsta rädd |
|
| | ráða við <starfið> | |
| klara av <jobbet> | | nemendurnir ráða ekki við svona erfið dæmi | |
| eleverna klarar inte så svåra räknetal |
|
|
|
|
| 11 |
|
| ráða + yfir | |
| hafa yfir að ráða/ráða yfir <góðum tækjabúnaði> | |
| förfoga över <bra teknisk utrustning> | | hún ræður yfir miklum auðæfum sem aðalerfinginn | |
| som huvudarvinge förfogar hon över en stor förmögenhet |
| | fyrirtækið ræður yfir frábæru starfsfólki | |
| företaget har högt kvalificerad personal till sitt förfogande |
|
|
|
|
| ráðast, v |
| ráðinn, adj |
| ráðandi, adj |