ISLEX-orðabókin

ISLEX-prosjektet Rettleiing Kontakt oss About

ISLEX - ordboka

Árni Magnússon-instituttet for islandske studiar

Suomi

bregða v

uttale

beyging

(um snögga hreyfingu)

objekt: dativ

trække, drage (gammeldags)

trekke, dra

trekkja, dra

dra (göra en hastig rörelse)

bregða, gera eitt viðbragd, draga (svørð)

vetäistä

skylmingamennirnir brugðu sverðum sínum

	fægterne trak deres kårder
	fäktarna drog sina värjor
	fektararnir drógu svørð síni
	miekkailijat vetäisivät miekkansa esiin

(skreppa)

objekt: dativ

smutte, tage en smut

stikke, ta en snartur

stikka, ta ein snartur

sticka iväg (vardagligt)

gera eina rend, fara (eina stutta ferð)

pistäytyä, poiketa, piipahtaa, käväistä

þau brugðu sér til Stokkhólms um helgina

	de tog en smut til Stockholm i weekenden
	de stack till Stockholm över helgen
	tey gjørdu eina rend til Stokkhólms um vikuskiftið
	he pistäytyivät Tukholmassa viikonloppuna

hann brá sér í bíó

	han smuttede i biografen
	han stack på bio
	hann fór í biograf
	hän käväisi elokuvissa

(um hlutverk o.fl.)

objekt: dativ

forvandle, klæde sig ud, spille (en rolle)

forvandle, kle seg ut

forvandla, kle seg ut

förvandla

klä ut sig till

spela (en roll)

muuntautua

pukeutua joksikin toiseksi

hann bregður sér stundum í gervi jólasveinsins

	han klæder sig somme tider ud som julemand
	han klär ibland ut sig till tomte
	hann letur seg stundum í sum jólamaður
	hän pukeutuu joskus joulutontuksi

hún brá sér í hlutverk heimsku ljóskunnar

	hun spillede den dumme blondine
	hon spelade den dumma blondinen
	hon spældi ta ljóshærdu tápugásina
	hän muuntautui typerän blondin rooliin

(verða bilt við)

subjekt: dativ

blive forskrækket, fare sammen, få et chok

skvette, bli overrasket

skvetta, bli overraska

bli mycket förvånad

chockeras

bli förskräckt

hvøkka við/upp, gerast kløkkur, verða illa við, stúrsa

järkyttyä

mér brá þegar ég sá reikninginn

	jeg fik et chok da jeg så regningen
	jag fick en chock när jag såg räkningen
	eg stúrsaði við, tá ið eg sá rokningina
	järkytyin, kun näin laskun

láttu þér ekki bregða þótt hann hafi fitnað

	du må ikke blive forskrækket over at han har taget på
	bli inte förvånad när du ser att han har gått upp i vikt
	verð ikki kløkk, hóast hann er fitnaður
	älä järkyty, vaikka hän on lihonut

<mér> bregður í brún

	<jeg> bliver forskrækket
	<jeg> blir forskrekket
	<eg> blir forskrekka
	<jag> blir förskräckt
	<eg> varð illa við
	<minä> kauhistuin

(gera e-m bilt við)

objekt: dativ

gøre forskrækket, skræmme;

blive forskrækket

skremme, gi en støkk

skremma, setja støkk i

skrämma (transitivt)

skrämmas (intransitivt)

hvøkkja, kløkka, ræða, skaka, skelka

säikäyttää, pelästyttää, pelotella

hættu að bregða henni sífellt

	hold op med at skræmme hende hele tiden
	lägg av med att skrämma henne hela tiden
	gevst at ræða hana altíð
	älä pelottele häntä jatkuvasti

bregða fæti fyrir <hana>

	spænde ben for <hende>
	spenne bein for <henne>
	setja krokfot på <henne>
	lägga krokben för <henne> (så att hon ramlar)
	leggja fót fyri <hana>
	kampata <hänet>

	(overført:) spænde ben for <hende>, lægge hindringer i vejen for <hende>
	legge hindringer i veien for <henne>
	leggja hindringar i vegen for <henne>
	(även överfört:)
	lägga krokben för <henne> (och hennes planer)
	spenna fót fyri <hana>
	laittaa esteitä <hänen> tielleen, sabotoida <häntä>

(breyta)

objekt: dativ

ændre

forandre, endre

forandra, endra

förändra

skifta

broyta, skifta

muuttaa, vaihtaa

bregða litum

	skifte kulør
	skifte ansiktsfarge
	skifta andletsfarge
	reagera kraftigt (så att man rodnar eller bleknar)
	blikna, skifta ymsar litir
	vaihtaa väriä (kasvoista)

bregða vana sínum

ændre vaner

endre vanene sine

endra vanane sine

ändra invanda mönster

gera e-t óvant

muuttaa tapojaan

hann brá ekki vana sínum og heimsótti okkur um jólin

	traditionen tro besøgte han os i julen
	han besøgte os i julen som han plejede
	han gjorde som han brukade och hälsade på oss på julen
	hann gjørdi sum vant og vitjaði okkum á jólum
	hän teki kuten aina ennenkin ja kävi meillä jouluna kylässä

það bregður til <sunnanáttar>

	vinden vender og går i <syd>
	vinden skifter til <sønnavind>
	vinden skifter til <sønnavind>
	vinden vänder till <syd>
	<nú> lækkar hann
	tuuli kääntyi <etelään>

bregða + á

bregða á leik

	give sig til at lege
	begynne å leke
	byrja å leika
	börja leka
	kasta loss
	fara at spæla
	alkaa leikkiä

	lave sjov
	tulle og tøyse
	tulla og tøysa
	skoja till det
	stuttleika, stytta (e-m) stundir
	hullutella

bregða á það ráð að <fara með bæn>

	give sig til at <bede en bøn>
	sette i gang med å <be>
	setja i gong med å <be>
	ta sig till att <be en bön>
	taka tey ráð at <biðja eina bøn>
	hän päätti <alkaa rukoilla>

bregða + fyrir

<þessu> bregður fyrir

subjekt: dativ

<det> viser sig i et kort glimt

man aner konturerne af <det>

<det> glimter til

<det> viser seg i et øyeblikk

<det> glimtar til

<det> syner seg i ein augneblink

<detta> syns hastigt

<detta> skymtar förbi

<hetta> birtist eitt eygnablunk

<se> välähtää

<se> näkyy vilaukselta

iðulega brá fyrir eldingum

	der var mange lyn
	titt som tätt såg man blixtar
	í heilum sóust snarljós
	salamanvälähdyksiä näkyi jatkuvasti

skólastjóranum bregður oft fyrir á göngunum

	rektor ses ofte gå rundt på gangene
	rektorn syns ofta i korridorerna
	skúlastjórin sæst ofta á gongini
	rehtori näkyy usein vilaukselta käytävällä

bregða fyrir sig <frönsku>

gøre brug af <sit fransk>

bruke <fransken sin>

bruka <fransken sin>

ta till <sin franska>

taka til <franskt>

käyttää <ranskan kielen taitoaan>

leikarinn getur brugðið fyrir sig mörgum ólíkum röddum

	skuespilleren har mange forskellige stemmer på sit repertoire
	skådespelaren har många olika stämmor på repertoaren
	leikarin hevur nógvar ymiskar røddir at taka til
	näyttelijällä on monta erilaista ääntä repertuaarissaan

bregða + upp

objekt: dativ

præsentere, fremvise;

skildre, skitsere, opridse

vise, skissere

syna, skissera

visa upp;

skissera

sýna, vísa, tekna, draga (upp)

esittää, näyttää, luoda

forstjórinn brá upp línuriti af hagnaði ársins

	direktøren viste et diagram over årets overskud
	VD:n visade upp ett diagram över årets vinst
	stjórin varpaði upp eina strikumynd av ársins vinningi
	johtaja esitteli diagrammin vuoden tuotosta

bókarhöfundur bregður upp hrífandi mynd af söngvaranum

	bogens forfatter giver et fascinerende billede af sangeren
	bokens författare skisserar en fängslande bild av sångaren
	høvundurin teknar eina hugtakandi mynd av sangaranum
	kirjan kertoja luo laulajasta kiehtovan kuvan

bregða + við

bregða við

reagere

reagera

svara aftur

reagoida

við brugðum skjótt við og hjálpuðum nágrönnunum

	vi reagerede hurtigt og hjalp naboerne
	vi reagerade snabbt och hjälpte grannarna
	vit bóru skjótt at og hjálptu grannunum
	reagoimme nopeasti ja autoimme naapureita

<þá> bregður svo við

<så> sker der det

<så> skjer det

<då> inträffar det

<tá> vil so til

<sitten> se tapahtui

þá brá svo við að tröllið varð að steini

	så skete der det at trolden blev forvandlet til sten
	då hände det sig så att trollet blev till sten
	tá hendi tað at trøllið var at steini
	sitten kävi niin, että vuorenpeikko muuttui kiveksi

eftir þetta brá svo við að honum batnaði

	derefter skete der det at han blev rask
	efter detta inträffade det att han blev frisk
	eftir hetta lagaði tað seg soleiðis at hann batnaði
	sen jälkeen kävi niin, että hän parani

bregða + yfir

bregða yfir sig <sjali>

	kaste <et sjal> over <skuldrene>
	indhylle sig i <et sjal>
	kaste <et sjal> over skuldrene
	kasta <eit sjal> over akslene
	slänga en <sjal> över <axlarna>
	hon kastaði <eitt sjál> um herðarnar
	heittää <saali> <hartioille>

það getur brugðið til beggja vona

	det kan gå begge veje, det kan gå til hvilken side som helst
	det kan gå begge veier
	det kan gå begge vegar
	det kan gå hur som helst
	utgången är oviss
	tað dregur á báðar vánir
	se voi mennä miten tahansa

bregðast, v

brugðið, adj

brugðinn, adj