ISLEX - ordboka
Árni Magnússon-instituttet for islandske studiar

Om ISLEX

ISLEX er eit fleirspråkleg ordboksverk på nettet med islandsk som kjeldespråk og dansk, norsk (bokmål og nynorsk), svensk og færøysk som målspråk. ISLEX er eit samarbeidsprosjekt mellom seks institusjonar på Island, i Danmark, Noreg, Sverige, Færøyane og Finland. Dette er:

  • Árni Magnússon-instituttet for islandske studiar (SÁM) i Reykjavik
  • Det Danske Sprog- og Litteraturselskab i København
  • Institutt for lingvistiske, litterære og estetiske studium ved Universitetet i Bergen
  • Institutionen för svenska språket ved Göteborgs universitet
  • Fróðskaparsetur Føroya i Tórshavn
  • Helsinki universitet

Den islandske redaksjonen har ansvar for kjeldespråket og for utforming og utvikling av databasen til ISLEX. Målspråksredaksjonane tek hand om og har ansvar for omsetjingane til kvart av sine språk.

Arbeidet med ISLEX-prosjektet tok til i 2005, og første versjon av ordboka blei opna i november 2011. I redaksjonsarbeidet vert det nytta ein nettbasert database som er utvikla spesielt til dette prosjektet, og som sikrar at det går an å arbeida med ordboka i alle dei fire landa på same tid. ISLEX utnyttar det digitale mediet, og mange av artiklane vert illustrerte av bilete, animasjonar og lyddøme. Ved alle ord som kan bøyast, vert det vist til fulle bøyingsparadigmer gjennom ei lenkje til prosjektet Beygingarlýsing íslensks nútímamáls, som også vert drive hjå SÁM.

ISLEX-ordboka er den fyrste digitale ordboka som knyter saman fleire av dei nordiske språka. Ho inneheld sirka 50 000 oppslagsord med omsetjingar. Ordboka tek utgangspunkt i moderne islandsk, og det vert lagt vekt på å visa eit variert utval av idiom, kollokasjonar og døme. Alle desse vert omsette til målspråka.

Heimesida til prosjektet opnar for ulike søkjemåtar, ein kan mellom anna velja om ein vil få omsetjingane på eitt eller fleire målspråk samstundes. Dermed får ein både innsyn i samanhengen mellom islandsk og eit særskilt målspråk og oversikt over den innbyrdes samanhengen mellom dei skandinaviske språka.

ISLEX skal stetta krava til ulike brukargrupper. Som islandsk-skandinavisk ordbok skal ho oppfylla krava til svenske, norske og danske brukarar, mellom anna til omsetjing frå islandsk og når skandinavar skal lære islandsk. Dessutan vil islandske brukarar ha nytte av henne når dei skal uttrykkja seg på eit skandinavisk språk.

ISLEX er eit viktig bidrag til å styrkja dei kulturelle banda og auka språkforståinga mellom dei nordiske landa. Det vert reflektert i finansieringa og anna støtte frå styresmakter og nordiske fond til prosjektet.


Samarbeidspartnarar

Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
Institutt for lingvistiske, litterære og estetiske studier, Universitetet i Bergen
Institutionen för svenska språket, Göteborgs universitet
Fróðskaparsetur Føroya
Helsingfors universitet

Topp

Medarbeidarar

Island
  • Þórdís Úlfarsdóttir, hovudredaktør
  • Halldóra Jónsdóttir, prosjektleiar og redaktør
  • Jón Hilmar Jónsson, leksikografisk spesialist
  • Gunnlaugur Ingólfsson, redaktør (inntil 2010)
  • Ágústa Þorbergsdóttir, redaktør (inntil 2010)
  • Aðalsteinn Eyþórsson, redaktør (inntil 2007)
Dessutan:
  • Guðrún Kvaran
  • Ásta Svavarsdóttir
Danmark
  • Lars Trap-Jensen, prosjektleiar
  • Kjeld Kristensen, prosjektleiar
  • Aldís Sigurðardóttir, redaktør
  • Liisa Theilgaard, redaktør (2008 - 2010)
Noreg
  • Helge Sandøy, prosjektleiar
  • Þorsteinn G. Indriðason, prosjektleiar
  • Margunn Rauset, redaktør
  • Kjersti Lea, redaktør (inntil 2010)
  • Ragnhild Svellingen redaktør (inntil 2009)
  • Tone Myklebost, redaktør (frå 2011)
  • Silje Beite Løken, redaktør (frå 2011)
  • Astrid Kjetså, redaktør (frå 2011)
Sverige
  • Anna H. Hannesdóttir, prosjektleiar og redaktør
  • Håkan Jansson, redaktør
  • Ylva Hellerud, redaktør
Færøyane
  • Jógvan í Lon Jacobsen, prosjektleiar
  • Zakaris Hansen, prosjektleiar
  • Þóra Þóroddsdóttir, redaktør
  • Árni Dahl, redaktør
  • Bjarni Steintún, redaktør
  • Carl Jóhan Jensen, redaktør (inntil 2010)
Finland
  • Helga Hilmisdóttir, redaktør og prosjektleiar
  • Sari Päivärinne, prosjektleiar (fra 2017)
  • Marjakaisa Matthíasson, redaktør
  • Hanna Ampula, redaktør
  • Emilia Reitamo
  • Áslaug Hersteinsdóttir-Hölttä

Bjarni og Zakaris
Bjarni og Zakaris.

gruppen
ISLEX medarbeidarar og medlemmar av styregruppa i november 2011.

Topp

Støtta av:

Nordplus SprogNordplus Sprog
Nordisk KulturfondNordisk Kulturfond
Nordisk SprogkoordinationNordisk Sprogkoordination
Suomen kulttuurirahastoFinnish Cultural Foundation
Fondet for Dansk-Norsk Samarbejde
Letterstedska FöreningenLetterstedska Föreningen
Fondet for Dansk-Islandsk Samarbejde

Dansk-Islandsk fond
Baugur GroupBaugur Group
Landsbanki ÍslandsLandsbankinn
LandsvirkjunLandsvirkjun


Topp

fundur 2009
Redaksjonsmøte i København i 2009.

Artikler og rapporter om ISLEX-prosjektet

What is a Target Language in an Electronic Dictionary?
En artikel i Proceedings of eLEX Conference 2015 (på engelsk)

ISLEX - a Multilingual Web Dictionary
En artikel om ISLEX-ordbogen i LREC konferencerapport (2014) (på engelsk)

ISLEX - en nordisk flersproget ordbog
En udførlig artikel om ISLEX-ordbogen i tidsskriftet Orð og tunga 15 (2013) (på islandsk)

Tvåspråkig lexikografi – ny teknik, nya funktioner. Den digitala ordboken som parallellkorpus
En artikel i Meijerbergs Arkiv för svensk ordforskning (2012) (på svensk)

Ekvivalensrelationer i tvåspråkig lexikografi
En artikel i LexicoNordica 19 (2012) (på svensk)

Ein-, to- eller fleirspråkleg ordbok?
En artikel i Nordiska studier i lexikografi 11 (2012) (på norsk)

ISLEX - En flersproget nordisk ordbog
En artikel i Nordiska studier i lexikografi 11 (2012) (på dansk)

ISLEX-ordbogen
En oversigtsartikel om ISLEX (2009) (på dansk)

ISLEX på Euralex 2008
En artikel om ISLEX i EURALEX konferencerapport (2008) (på engelsk)

Om baggrunden for ISLEX
En kort redegørelse for baggrunden for ISLEX-projektet (på islandsk)

A. Ljunggrens tale
Sveriges ambassadør, Anders Ljunggrens, tale om historien bag en islandsk-svensk ordbog, fra november 2011 (på svensk)

Svavars Gestssons tale
Fhv. ambassadør, Svavar Gestssons, tale ved åbningen af ISLEX i Göteborg 2011 (på svensk)

Topp

Reykjavík
Reykjavík i året 1970 (foto: Úlfar Helgason)

Kaupmannahöfn
Fra København (foto: Þórdís Úlfarsdóttir)

Bergen
Fra Bergen (foto: Halldóra Jónsdóttir)

Rúnasteinn
Jón Hilmar Jónsson og Halldóra Jónsdóttir beundrer runesten i Skåne, Sverige (foto: Þórdís Úlfarsdóttir)

Þórshöfn
Fra Tórshavn (foto: Sif Gunnarsdóttir)

Helsinki
Fra Helsinki (foto: Þórdís Úlfarsdóttir)

Topp
© Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Árnagarði við Suðurgötu, 101 Reykjavík